آبنما کار: تک آهنگ اکسیژن هشت به آهنگسازی ژان میشل ژار هنرمند جهانی اهل فرانسه بی گمان یکی از ماندگارترین خاطرات موسیقایی فوتبال دوستان ایرانی در ایام منتهی به رویدادهای مهم این ورزش است.
دریافت 6 MB
خبرگزاری مهر – گروه هنر – علیرضا سعیدی: کارکرد تیتراژ چیزی شبیه به جلد کتاب است که طراحش تلاش می کند با انتخاب عناصر، فرم ها و چینش ها با کمک گرافیک و موسیقی مخاطبان یک اثر را در جریان موضوع قرار دهد. شرایطی که گاهی بسیار نکته سنج، اندیشمندانه و حساب شده پیش روی مخاطبان قرار می دهد و گاهی هم به قدری سردستانه و از روی ادای یک تکلیف الزامی ایجاد می شود که بیننده را از اساس با یک اثر تصویری دور می کند.
آنچه بهانه ای شد تا بار دیگر رجعتی به کلیدواژه «تیتراژ» داشته باشیم، مروری بر ماندگارترین و خاطره سازترین موسیقی های مربوط به برخی برنامه ها و آثار سینمایی و تلویزیونی است که برای خیلی از مخاطبان دربرگیرنده خاطرات تلخ و شیرینی است و رجوع باردیگر به آنها برای ما در هر شرایطی می تواند یک دنیا خاطره به همراه داشته باشد. خاطره بازی که بعد از شروع و انتشار آن در نوروز ۱۴۰۰ استقبال مخاطبان، ما را بر آن داشت در قالب یک خاطره بازی هفتگی در ایام جمعه هر هفته، روح و ذهنمان را به آن بسپاریم و از معبر آن به سال هایی که حالمان بهتر از این روزهای پردردسر بود، برویم.
«خاطره بازی با تیتراژهای ماندگار» عنوان سلسله گزارشی آرشیوی با همین رویکرد است که بصورت هفتگی می توانید در گروه هنر خبرگزاری مهر آنرا دنبال کنید.
در هفتادمین شماره از این روایت رسانه ای به سراغ موسیقی تیتراژی رفتیم که نه فقط علاقه مندان موسیقی الکترونیک با شنیدن آن حس و حال ویژه ای را تجربه می کنند، بلکه فوتبال دوستان ایرانی هم با این اثر موسیقایی ماندگارترین لحظاتی را تجربه کرده اند که در دهه های هشتاد و نود دربرگیرنده حس و حال نوستالژیکی بود که دست اندرکاران پخش مستقیم بازهای فوتبال چه در لیگ ایران و چه در رویدادهای خارجی آنرا در ابتدای مسابقات پخش می کردند تا دُز هیجان ناشی از این رقابت ها را برای مخاطبان دو چندان کنند.

موسیقی که الحق و الانصاف عنصری وصف ناپذیر برای ایجاد یک جو هیجانی برای بینندگانی بود که حتی در مسابقات محلی و خودمانی شأن هم از این آهنگ ماندگار برای قبل از شروع بازی ها استفاده می کردند. شرایطی که دهه شصتی ها خوب می دانند که آن زمان در مسابقات محله ای یا داخل سالنی که عمدتا در ماه مبارک رمضان برگزار می گردد این موسیقی تبدیل به عنصری جدایی ناپذیر از رویدادهایی شده بود که توپ دو لایه و حتی سه لایه اش در کف آسفالت و سالن هایی که عمدتا کف پوش پاره ای داشت حال و هوایی ویژه ای را برای این موسیقی رقم می زد. موسیقی که در روزگاری یادآوری لحظاتی بود که گوینده تلویزیون از پس پخش این آهنگ مهیج از ژان میشل ژار نابغه موسیقی الکترونیک دنیا، آنونس یک رقابت فوتبالی را می خواند و مخاطبان را به تماشای یک فوتبال جذاب تشویق می کرد.
هر مخاطبی با این موسیقی آشنایی دارد، ناخودآگاه برای خود بازی تیم مورد علاقه خودرا با حریف مقابلش تداعی می کند که یک دنیا برایش خاطره به همراه داشت، حالا فرقی نمی کند آن بازی، بازی تیم هشتگ سازی فلان جا با نوشابه سازی فلان جا باشد، یا بازی رئال مادرید و بارسلونا جالب ماجرا اینجاست که هر مخاطبی با این موسیقی آشنایی دارد، ناخودآگاه برای خود بازی تیم مورد علاقه خودرا با حریف مقابلش تداعی می کند که یک دنیا برایش خاطره به همراه داشت، حالا فرقی نمی کند آن بازی، بازی تیم هشتگ سازی فلان جا با نوشابه سازی فلان جا باشد، یا بازی رئال مادرید و بارسلونا، یا یک بازی ملی درجه یک که برد و باخت برای مخاطبش حکم مرگ و زندگی ندارد، یا فلان بازی در فلان جام جهانی، هرچه هست برای خود قصه عجیب و غریبی دارد که خالقش خوب می دانسته از پس آگاهی ها و نبوغ مثال زدنی اش در موسیقی الکترونیک چه محصولی را تحویل شنونده دهد. هنرمندی که هم پدرش آقای موریس ژار و هم خودش بدون تردید جزو سردمداران تغییر و تحولاتی اساسی در موسیقیِ زمان زیست خود بوده اند که خب علاقه مندان این حوزه ها می دانند چه شگفتانه هایی را پیش روی مخاطبان و شنوندگانشان گذاشتند.
بله همه اینها را گفتیم که برسیم به اسم عالیجناب ژان میشل آندره ژار مشهور به «ژان میشل ژار»؛ نابغه فرانسوی دنیای موسیقی که با آثارش خصوصاً آلبوم «اکسیژن» به شهرتی کم نظیر دست پیدا کرد که مخاطبان علاقمند فوتبال در ایران با آثارش رفاقت خاصی دارند. رفاقتی از جنس هیجان که پیش از شروع دیدار تیم های فوتبال و در میان دو نیمه به طرز شگفت آوری حالشان را سرجا می اورد و تشویقشان می کرد که با یک گوش شنیداری آماده به سراغ نبردی بروند که جادوی توپ و مستطیل سبز کلام اول و آخر آن بودند. موسیقی تیتراژی که اصلاً خودِ خودِ خاطره بازی است و می تواند در صدر باشگاه پرطرفدارترین ملودی های قرار گیرد که در زمینه تیتراژها سراغ داریم.

ژان میشل ژار فرزند موریس ژار آهنگساز مشهور فرانسوی یکی از پیشتازان موسیقی الکترونیک، امبینت، سینث پاپ به حساب می آید که علاوه بر مهارت های مثال زدنی اش در زمینه های مختلف آهنگسازی، تلفیق و تنظیم در کنسرت هایش نیز بدعت ها و خلاقیت هایی را پیش روی مخاطبانش قرار می کرد که می توان از آنها به عنوان بهترین ها و کم نظیرها نام برد.
این هنرمند در سال ۱۹۷۶ بود که نخستین نسخه از آلبوم معروف «اکسیژن» را منتشر نمود. آلبومی که اندکی بعد از انتشار تبدیل به یکی از مهم ترین و پرمخاطب ترین آثار وی شد. این آلبوم مشتمل بر چند قطعه شماره گذاری شده است که با اسامی «اکسیژن ۱»، «اکسیژن ۲» و … از یکدیگر متمایز می شوند. آثاری که بگفته کارشناسان حوزه موسیقی به ملودی بیش از «ریتم» توجه شده است. جالب این که ژار این آلبوم را همانند کارهای قبلی اش در استودیو خانگی که در آشپزخانه تولید شده بود با بودجه ناچیزی ضبط کرده است. ضمن این که تمامی «اکوهای» موجود در آهنگ ها توسط سینت سایزر وی سی اس به وجود آمده اند.
وی در این زمینه می گوید: «تمامی آن صداهای آسمانی در اکسیژن ۴ توسط وی سی اس ۳ به وجود آمده بود. این یکی از نخستین سینت سایزرهای اروپایی است که در انگلیس توسط مردی به نام پیتر زینوویف تولید شده بود. من یکی از نخستین مدلهای آنرا خریدم که برای دریافتش مجبور شدم در سال ۱۹۶۷ به لندن سفر کنم؛ و هنوز هم پس از چهل سال از همین سینت سایزر بر روی صحنه استفاده می کنم.»
جالب اینجاست که خیلی از کمپانی های موسیقی، آلبوم ژار را برای انتشار قبول نمی کردند. تا این که بالاخره یک شرکت حاضر به انتشار و فروش اکسیژن شد و ۵۰ هزار نسخه از آنرا منتشر ساخت. تا آوریل ۱۹۷۷ اکسیژن حدود ۷۰ هزار نسخه در فرانسه فروخت. در همان زمان، آن شرکت به عنوان منتشرکننده اکسیژن طی مصاحبه ای اعلام نمود: ما میزان سرمایه زیادی روی ژار گذاشته ایم. او یک استثنا است و من مطمئنم تا سال ۱۹۸۰ تمامی دنیا او را خواهد شناخت.

در نوامبر سال ۲۰۰۷ بود که به مناسبت سی امین سالگرد انتشار اکسیژن ژار آلبومی را با نام Oxygene – new master recording روانه بازار ساخت. این آلبوم شامل یک دی وی دی و یک سی دی است که در دی وی دی تصویری، ژار و سه تن از نوازندگان همراهش را درحال اجرای آهنگ های اکسیژن در یک صحنه بدون تماشاگر نشان میدهد. ژار در اجرای این آهنگ ها از سینت سایزرهای قدیمی خود نیز بهره برده است.
به هر حال آنچه از ژان میشل ژار و آثار عنوان شد، فقط نشانه ای کوچک به یمن رویداد مهمی چون مسابقات جام جهانی فوتبال است که یکی از آثار این هنرمند فرانسوی توانسته همچنان به عنوان یکی از مهم ترین و خاطره ساز ترین آثاری که قبل از شروع مسابقات فوتبال در ذهن ما تداعی شود، مورد توجه قرار گیرد. موسیقی که برای ما ایرانی فقط یک موسیقی نیست و می تواند دربرگیرنده ابعاد مختلفی از هیجانات و احساساتی باشد که روزی روزگاری حالمان با شنیدنش خوب می شد.
خبرگزاری مهر را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید

منبع: abnamakar.ir