نخستین کنسرت ایران را چه کسی برگزار کرد؟

به گزارش آبنما کار، درست است که غربی ها در برگزاری کنسرت در ایران نقش بسزایی داشتند اما «انجمن اخوت» هم در برگزاری کنسرت نقش مهمی ایفا کرد. این در شرایطی است که تحولات همزمان با جنبش مشروطه، احزاب وقت را در برگزاری کنسرتهای عمومی ترغیب می کرد.
به گزارش آبنما کار به نقل از ایسنا، امروز سالروز درگذشت عارف قزوینی است؛ شاعر، موسیقیدان و تصنیف ساز ایرانی دوران قاجار و پهلوی که به خاطر سرودن تصنیف ها و غزل های سیاسی، میهنی و عاشقانه اش شناخته می شود.
از مهم ترین شعرها و تصنیف هایی که عارف همزمان با تحولات دوره مشروطه و جنگ جهانی اول سروده است، میتوان به از «خون جوانان وطن لاله دمیده» و «گریه کن» بعد از مرگ کلنل محمد تقی خان پسیان اشاره نمود.
عارف و ساخت اولین تصنیف در ۱۸ سالگی
عارف قزوینی اولین تصنیفش را در ۱۸ سالگی ساخت. او تصنیف های وطنی ـ سیاسی یا عاشقانه می ساخته و در هر دو زمینه هم بی پروا و سنت شکن بوده است. چون بیشتر تصنیف های عارف در رابطه با اوضاع زمانه بودند، تاثیر بسزایی در مجامع آن روز داشتند.
عارف از اولین کسانی است که در ایران کنسرت برگزار کرد و به جنبه غیر مجلسی بودن و مردمی بودن آن تاکید داشت. کنسرتهای او همیشه پر رونق و پرازدحام بود. عارف در مورد تصنیف و تصنیف سازی عقیده داشت که تصنیف نباید تحریر داشته باشد تا مردمی که صدا و تحریر ندارند بتوانند به سادگی از پس اجرای آن برآیند.
عبدالله دوامی نقل می کند که هنگام خواندن یکی از تصنیف های عارف تحریر داده است و عارف به حالت قهر با او درگیر شده که چرا تحریر می دهد. عارف در سرتاسر زندگی خود همیشه صراحت داشته و این دست کم در تصنیف های اجتماعی و سیاسی او به خوبی مشهود است. او بدون هراس آن چه را که فکر می کرد، درست است بر زبان می راند تا جایی که صراحت او گاه سبب رنجش دوستان و یارانش می شد.
نقش عارف در اولین اجرای عمومی موسیقی در ایران
اولین اجرای موسیقی عمومی در ایران در باغی نزدیک حومه شهر تهران که آن زمان «باغ بهجت آباد» نامیده می شد و بمناسبت تولد حضرت علی (ع) توسط «انجمن اخوت» به همت «درویش خان» و «عارف قزوینی» برپا شد.
ارکستر «انجمن اخوت» آغاز یک حرکت نوآورانه در موسیقی ایران بود؛ ترکیبی تازه از سازهای ایرانی و فرنگی که برخی از آثار به فرم های غربی مثل «مارش» و «پولکا» نوشته می شدند.

اعضای ارکستر نخستین کنسرت ایران چه کسانی بودند؟
رئیس ارکستر، درویش خان بود و بهترین نوازندگان و خوانندگان زمانه در این اجراها شرکت داشتند:
نوازندگان سه تار: دکتر «مهدی منتظم الحکما» و «حسین هنگ آفرین» از شاگردان خاص میرزاعبدالله
نوازندگان پیانو: «مشیر همایون»، «غلامرضا سالارمعزز» و «یوسف فروتن»
نوازندگان تار: «ارفع الملک»، «یوسف خان صفایی»، «یحیی خان قوام الدوله ای»، «فخام الدوله»، «علینقی وزیری»، «اسماعیل قهرمانی»، «شکرالله» معروف به شکری و «حاج غلامرضا» معروف به گاوی
نوازندگان ویلن: «حسین اسماعیل زاده کمانچه کش»، «تقی دانشور» (اعلم السلطان)، «رکن الدین خان»، «حسام السلطنه» و «حشمت دفتر»
نوازندگان ضرب: «حاجی خان ضرب» و «رضاقلی خان» که رضاقلی خان گاهی آواز هم می خواند.
نوازندگان نی: «نایب اسدالله» معروف به نایب و «شاهیدی»
خوانندگان ارکستر: «ناصر سیف»، «میرزا حسین ساعت ساز» و «سیدحسین طاهر زاده»

منبع: