در حوزه هنری؛ رونمائی از آلبوم مناقب خوانی

به گزارش آبنما کار، نشست خبری و مراسم رونمایی از آلبوم مناقب خوانی از تازه ترین آثار انتشار یافته هوشنگ جاوید مولف و پژوهشگر موسیقی نواحی در حوزه هنری انقلاب اسلامی برگزار گردید.

به گزارش آبنما کار به نقل از مهر، نشست خبری و مراسم رونمایی از آلبوم «مناقب خوانی» از تولیدات جدید مرکز موسیقی حوزه هنری روز دوشنبه بیستم شهریور ماه با حضور هوشنگ جاوید مولف این کتاب و از پژوهشگران شناخته شده عرصه موسیقی مقامی و میلاد عرفانپور مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری در سالن سلمان هراتی حوزه هنری انقلاب اسلامی برگزار گردید.
میلاد عرفانپور مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری در شروع این نشست خبری اظهار داشت: یکی از نگاههای مهمی که مرکز موسیقی حوزه هنری همواره در دهه های گذشته مدنظر خود قرار داده کوشش برای حفظ میراث موسیقی نواحی است که می تواند بعنوان یکی از مهم ترین دستاوردهای ما محسوب شود. من مطمئنم اگر بخواهیم از نهادی برای حفظ و اشاعه موسیقی نواحی ایران یاد نماییم بطور قطع یکی از مهم ترین این نهادها مرکز موسیقی حوزه هنری است که از دوره های قبلی مدیریت هم مورد توجه مدیران بوده است. ما هم در این دوره تلاش داشتیم به رغم همه محدودیت ها و مسائلی که در این حوزه وجود دارد فضایی را فراهم نماییم تا به واسطه هنرمندان جریان سازی که در این حوزه به صورت شبانه روزی فعالیت می نمایند کارهایی را انجام دهیم.
وی اضافه کرد: یکی از مهم ترین افرادی که در این عرصه فعالیت می نمایند، جناب هوشنگ جاوید است که در همین حوزه هنری و در مجموعه های دیگر تلاشهای ارزشمندی را انجام داده است. میتوان از این هنرمند بعنوان یکی از هنرمندان جریان ساز موسیقی نواحی یاد کرد و امروز بسیار خوشحالیم که می توانیم شاهد رونمایی اثر فاخر دیگری از این استاد یگانه موسیقی کشورمان باشیم که در چارچوب آلبوم «مناقب خوانی در ایران» پیش روی مخاطبان قرار می گیرد. چنین هنرمندانی پاسداران موسیقی نواحی هستند و با از خودگذشتگی تلاش می کنند فضای مطلوب تری را برای این حوزه فراهم نمایند. این بزرگواران اگر نبودند بطور قطع امروز نمی توانستیم به سادگی از موسیقی نواحی یاد نماییم.
مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری خاطرنشان کرد: افرادی مانند هوشنگ جاوید خوب می دانند ارزش حضور هنرمندان پیشکسوت موسیقی نواحی در این کشور چقدر زیاد است. این عزیزان هستند که به واسطه تلاش شبانه روزی و سفرهای زیادی که در ایران داشتند قدر هنرمندان دور افتاده این سرزمین را می دانند و کارهای این عزیزان را ضبط و ثبت می کنند. ما هم در مرکز موسیقی حوزه هنری تلاش می نماییم تا در کنار استاد جاوید و دیگر هنرمندان عرصه موسیقی نواحی، شرایطی را برای نشر و پشتیبانی از آثار جاودان فراهم نماییم.
عرفانپور ضمن عرضه گزارشی از فعالیتهای مرکز موسیقی حوزه هنری در ماه های گذشته، اظهار داشت: رونمایی امروز طلیعه ای برای رونمایی از بیست اثر دیگر در حوزه های مختلف موسیقی است که بزودی جزئیات و اطلاعات آن در دسترس مخاطبان قرار می گیرد. این آثار در برگیرنده سختی ها و دشوارهای زیادی برای ما بود که امیدوارم به واسطه تلاش بزرگوارانی چون استاد جاوید و هنرمندان تلاشگر این عرصه، فضای قابل قبولی را تقدیم شنوندگان موسیقی کند.
هوشنگ جاوید گردآورنده آلبوم «مناقب خوانی در ایران» هم در این جلسه رسانه ای توضیح داد: من راجع به این کار خاطرات تلخ و شیرینی دارم که می دانم اگر هرکدام از آنها را بشنوید تحت تأثیر قرار می گیرید. به هر حال من از سال ۱۳۶۸ که وارد حوزه هنری شدم مجموعه ای به نام مرکز موسیقی حوزه هنری وجود نداشت در آن زمان من تلاش کردم به واسطه موسیقی نواحی پیشنهادهایی را برای انجام کارهایی در این حوزه عرضه دهم. در همین چارچوب حضور بزرگوارانی چون علی معلم، جلیل عندلیبی، رضا مهدوی، علیرضا میرعلی نقی سبب شد که فعالیتهای خودمان را آغاز نماییم.مناقب خوانی در ایران هنری است که ایرانیان برای آن جان دادند و خیلی از شاعران ارزشمند ادبیات کشورمان هم از مناقب خوانی استفاده کردند و همین مساله حتی باعث تولد گونه های دیگر موسیقایی شد که همگی در برگیرنده ارزش های فراوانی هستند
وی ضمن عرضه توضیحاتی در رابطه با روند تاریخی آن چه در مرکز موسیقی حوزه هنری در حوزه موسیقی نواحی انجام گرفته، بیان نمود: حرکت در جریان موسیقی نواحی به مثابه شنا در اقیانوسی است که واقعا شنا کردن در آنرا بلد نیستیم. یکی از همین جزئیات، موسیقی آیینی – مذهبی است که می تواند در یک قالب تفکیک شده از موسیقی نواحی هم تعریف شود. اینها شاخه های گوناگونی هستند که مذهب در این نغمات جاری و ساری است و ما می بایست آنها را به جامعه منتقل نماییم.
جاوید ضمن عرضه توضیحانی مشروح از آیین موسیقایی «مناقب خوانی» اظهار داشت: مناقب خوانی در ایران هنری است که ایرانیان برای آن جان دادند و خیلی از شاعران ارزشمند ادبیات کشورمان هم از مناقب خوانی استفاده کردند و همین مساله حتی باعث تولد گونه های دیگر موسیقایی شد که همگی در برگیرنده ارزش های فراوانی هستند. هنر مناقب خوانی تا دوره قاجاریه ادامه پیدا کرد اما در دوره پهلوی به واسطه جلوگیری که از اجرای مناقب خوانی می شود هنرمندان این عرصه هم به فراموشی سپرده شدند.
این پژوهشگر موسیقی نواحی اضافه کرد: من در این آلبوم نهایت تلاشم را انجام دادم تا هر هنرمند مناقب خوانی را که در ایران وجود دارد، پیدا کنم و از هنرش برای ثبت و ضبط این آثار استفاده کنم. این ها هنرهای بسیار ارزشمندی هستند که حتی دربرگیرنده جنبه های آموزشی و اجتماعی بوده و در گذشته در چارچوب هایی چون امر به معروف و نهی از منکر و حتی عرضه احکام اسلامی هم نقش ایفا می کردند.
وی با ذکر خاطره ای از دیدارش با مدیر وقت حوزه هنری برای تدوین و انتشار مجموعه های موسیقایی در حوزه مناقب خوانی اظهار داشت: روزی که با جناب بنیانیان در این حوزه دیدار کردم، ایشان به من گفت؛ من نمی دانم مناقب خوانی یعنی چه؟ و تو باید به من نشان دهی که این مناقب خوانی چیست؟ من هم از مرشد ولی الله ترابی خواستم تا این کار را انجام دهد. وقتی او مناقب خواند باور نمی کنید که اشک همه در عرض سه دقیقه از صورت هایشان سرازیر شد.
جاوید در قسمت دیگری از صحبت های خود با تقدیر از مرکز موسیقی حوزه هنری در انتشار این اثر بیان نمود: ۱۴ هنرمندی که صدایشان را در آلبوم مناقب خوانی می شنوید درگذشتند. بسیاری از این عزیزان هم هستند که گرچه در قید حیات هستند ولی حالا با مشکلات بسیار زیادی دست و پنجه نرم می کنند که واقعا جای تاسف دارد. این عزیزان آخرین غزل خوان های دوران معاصر ما هستند که اگر بخواهم از مشکلات زندگی آنها بگویم اشکتان در می آید. امروز از نگاه آماری بسیاری هستند که در حوزه مناقب خوانی فعالیت می نمایند اما واقعا باید بپذیریم که هیچ هنرمندی نمی تواند جای بزرگان ما را در این حوزه بگیرند.
این پژوهشگر موسیقی نواحی پیشنهاد ثبت ملی مناقب خوانی بعنوان میراث موسیقی ایران و تشکیل پرونده برای ثبت جهانی در یونسکو را بیان نمود.
جاوید تصریح کرد: حوزه هنری مجموعه قوی از موسیقی نواحی ایران را در اختیار دارد و می تواند بعنوان ارگان در ارتباط با موسیقی نواحی عمل کند. همینطور امیدوار هستم که مجله «مقام» که تنها پایگاه سخن هنرمندان نواحی بود باردیگر راه اندازی شود.
در پایان این جلسه میلاد عرفانپور مدیر دفتر موسیقی حوزه هنری در پاسخ به سوال خبرنگاران در خصوص افزایش تولیدات هنری اظهار نمود: در سند ملی موسیقی که بعد سال ها بزودی تصویب می شود اشارات خوبی به حفظ میراث موسیقی نواحی و هنرمندان این حوزه شده که همین مساله زمینه ساز گسترش تولیدات موسیقایی خواهد بود.
وی در پاسخ به سوالی در خصوص کارگاه های زنده نگاه داشتن مناقب خوانی اظهار داشت: ما برای تداوم نسخه تازه تر مناقب خوانی تلاش می نماییم و به پرورش نسل های تازه تر امیدوار هستیم. مناقب خوانی احتیاج به انگیزه بخشی به جوانان دارد که به این سمت بیایند و باید راه و روش آنرا پیدا نماییم.
هوشنگ جاوید گردآورنده آلبوم «مناقب خوانی در ایران» هم اظهار نمود: ما کارمان را زمانیکه هنرمندان افغانستانی به ایران پناهنده شدند شروع کردیم، گروهی در خراسان تشکیل دادیم و از روی مناقب رضوی آلبومی تحت عنوان «قول و قبول» تولید کردیم که آفرینش های آستان قدس آنرا روی موسیقی قوالی اجرا کرد.
وی در انتها این نشست واژه مناقب را به معنای ستایش معنا کرد و اضافه کرد: مناقب خوانی قبل از اسلام همان ستایشگری و ستایش پاکان و نیاکان بوده و بعد از اسلام ویژه ائمه می شود.