محمدعلی مرآتی توضیح داد؛ جشنواره موسیقی نواحی چگونه

آبنما کار: به گزارش آبنما کار، دبیر شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، در رابطه با جزئیات این رویداد موسیقایی که برای اولین بار در پنج منطقه و ۲ بخش برگزار می شود، توضیحاتی ارائه نمود.

به گزارش آبنما کار به نقل از ستاد خبری شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، محمدعلی مراتی دبیر شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، در رابطه با جزئیات این رویداد موسیقایی که برای اولین بار در پنج منطقه و ۲ بخش برگزار می شود، توضیحاتی ارائه نمود.
وی اظهار داشت: سال جاری مقرر شد که جشنواره شانزدهم موسیقی نواحی با هدف تعالی و بهینه تر شدن و همینطور استفاده از ظرفیت سایر استان ها و فراگیری آن در پنج منطقه برگزار گردد. این در شرایطی است که روند انتخاب استان ها برای برگزاری جشنواره موسیقی نواحی حدودا یک سال به طول انجامیده است. برهمین اساس ماسعی کرده ایم که انتخاب محل برگزاری جشنواره با طرح «ساتراپی» وزارت کشور که ایران را به پنج منطقه اجتماعی تقسیم کرده است، هماهنگ باشیم.
مرآتی بیان نمود: جزئیات این پنج منطقه فرهنگی در رسانه ها اعلام شده اما اگر بخواهم بیشتر توضیح دهم، این که جشنواره با حضور استانهای تهران، قزوین، مازندران، خراسان شمالی، سمنان، گلستان، البرز، و قم با برگزاری در استان گلستان بعنوان منطقه اول، استانهای اصفهان، فارس، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان با برگزاری در استان چهارمحال و بختیاری بعنوان منطقه دوم، استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، زنجان و گیلان با برگزاری در استان آذربایجان شرقی بعنوان منطقه سوم، استانهای کرمانشاه، ایلام، لرستان، همدان، مرکزی و کردستان با برگزاری در استان کرمانشاه بعنوان منطقه چهارم، استانهای خراسان رضوی، خراسان جنوبی، کرمان، یزد، سیستان و بلوچستان و هرمزگان با برگزاری در استان کرمان بعنوان منطقه پنجم صورت خواهد پذیرفت.

طرح «ایران فرهنگی» و برگزاری جشنواره موسیقی نواحی در چند استان
دبیر شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران افزود: در این طرح که در یک گستره‌ی ملی به همت دفترموسیقی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، توسط انجمن موسیقی ایران و با همکاری ادارات کل فرهنگ و ارشاد استان های سراسر کشور به صورت غیررقابتی برگزار می شود، دیگر قرار نیست جشنواره صرفاً در یک استان برگزار گردد و برگزاری آن با عنایت به هزینه هایی که اداره کل ها برای تقویت موسیقی منطقه شان تخصیص می دهند، به صورت گردشی صورت می گیرد و یک منطقه بعنوان نماینده انتخاب و از کمک استانهای دیگر هم استفاده می شود. در این طرح همان گونه که در بالا گفته شد، مسئول برگزاری منطقه جشنواره سال جاری که با پوست اندازی های مختلفی طراحی شده، از ۲ قسمت «جشنواره منطقه ای نواحی ایران» و «جشنواره ملی- بین المللی» تشکیل شده استیک استان گلستان، منطقه دو استان چهارمحال و بختیاری، منطقه سه استان آذربایجان شرقی، منطقه چهار استان کرمانشاه و منطقه پنجم استان کرمان است.
این پژوهشگر و مدرس دانشگاه در رابطه با محور اصلی و تمرکز موضوعی جشنواره شانزدهم هم توضیح داد: بنده از دوره چهاردهم که بعنوان دبیر حضور داشته ام، تلاش کرده ام تا یک محتوای فرهنگی-موسیقایی را هرساله به تصویب شورای سیاستگذاری جشنواره برسانم و با همراهی و پشتیبانی مدیر دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و رئیس جشنواره که همیشه حامی من بوده، طرح «ایران فرهنگی» را با هدف وحدت در کثرت موسیقایی در نظر بگیریم. در این چارچوب، واژه «وحدت در کثرت» معادل unity diversity است و کلیدواژه ای در موسیقی شناسی اقوام در دنیا به حساب می آید. در کشورهای چندقومیتی مانند ایران هم که اقوام مختلف، جامعه ملی آن را ایجاد کرده اند این وحدت در کثرت معنا پیدا می کند. پس هدف ما در این جشنواره اینست که در مناطق مختلف ایران، به تنوع و کثرت موسیقایی در عین وحدتی که ما به آن «ایران» می گوییم دقت نماییم.
مرآتی در قسمت دیگری از سخنانش در رابطه با دیگر جزئیات جشنواره شانزدهم موسیقی نواحی اظهار داشت: جشنواره سال جاری که با پوست اندازی های مختلفی طراحی شده، از ۲ قسمت «جشنواره منطقه ای نواحی ایران» و «جشنواره ملی- بین المللی» تشکیل شده است. ما در قسمت منطقه ای نواحی ایران، به تمام ظرفیتهای موسیقی مناطق مختلف کشور توجه داریم و در قسمت ملی – بین المللی به موسیقی یک منطقه ی واحد به نام ایران و تقابل آن با اقوام مختلف دنیا توجه کرده ایم. در بخش ملی بین المللی که احیانا طبق پیشبینی ما در هفته وحدت در مهر برگزار می شود، ما به کشورهای مختلفی نامه زده ایم و از آنها دعوت کرده ایم تا گروههای موسیقی و نمایندگان شان را به جشنواره معرفی کنند.

بخش بین الملل جشتواره شانزدهم در تهران برگزار می شود
وی در پاسخ به این پرسش که سال جاری بخش پژوهش موسیقی در جشنواره داریم وجود دارد؟ خاطرنشان کرد: بطور قطع ما هرساله بخش پژوهش را داریم و آنرا بخش موثر و مفیدی می دانیم. تابه حال هم مقاله های خوبی دریافت کرده ایم. امسال هم در این پنج استانی که در جشنواره موسیقی نواحی شرکت دارند، بخش پژوهشی وجود دارد. درمورد ادامه داشتن بخش پژوهش در جشنواره سال جاری، برای نخستین بار سراغ استان قم و محقق قمی ارزشمندی که در مبحث نقاره نوازی مذهبی فعالیت می کند، رفته ایم. در مورد موسیقی تعزیه هم برای نخستین بار سال جاری از استان قزوین گروههای تعزیه شرکت خواهند کرد و یک محقق هم در گروه تعزیه استان قزوین وجود دارد. ازاین رو تلاش کرده ایم که سال جاری آن بخش پژوهشی را که در سه روز جشنواره، بامداد ها در هر منطقه برگزار می گردد را مورد توجه قرار بدهیم.
مرآتی در رابطه با میزبانی تهران از جشنواره شانزدهم هم در توضیحاتی اظهار داشت: همانطور که پیشتر گفتم، جشنواره سال جاری به ۲ بخش منطقه ای و ملی – بین المللی تقسیم شده است. بخش منطقه ای جشنواره موسیقی نواحی که به نظرم بخش اساسی هویت ملی و هویت زبانی ایران است در تیرماه برگزار می گردد که جزئیات زمانبندی و جدول اجراها هفته آینده از جانب ستاد خبری جشنواره اعلام خواهد شد و همچمین بخش ملی – بین المللی آن در تهران برگزار می شود. انتخاب تهران برای برگزاری جشنواره موسیقی ملی – بین المللی این بوده که پایتخت از شرایط میزبانی و ظرفیت بالاتری برای برگزاری بخش دوم جشنواره برخوردار می باشد.

مخالف برگزاری جشنواره در فضای باز هستم
دبیر شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران بیان نمود: یکی از اهداف برگزاری این جشنواره بحث اسطوره سازی در این رویداد است. در موسیقی نواحی پیشکسوتان و بزرگان فراوانی داریم که از لحاظ خصوصیات انسانی و موسیقایی اسطوره محسوب می شوند. با این اسطوره سازی امیدواریم بتوانیم قدمی در تغییر ذائقه موسیقایی نسل جوان برداریم. جشنواره سال جاری اما به این موضوعات توجه دارد و امیدواریم بتوانیم بزرگان موسیقی نواحی که شریف ترین و باکرامت ترین و در عین حال متواضع ترین شخصیت های فرهنگی کشور هستند را به نسل جوان معرفی نماییم.
وی در پاسخ به این پرسش که اجراها در سالن و یا در فضای باز برگزار می گردند هم اظهار داشت: بر مبنای تجربه بنده که در جشنواره های مختلف موسیقی در ایران و اروپا و آفریقا حضور داشته ام، جشنواره های موسیقی که در فضاهای باز برگزار می گردند از کیفیت صوتی مناسبی برخوردار نیستند و بنده موافق برگزاری جشنواره در فضای باز نیستم. با عنایت به سالن های مناسبی که در نقاط مختلف کشور وجود دارد، انتخاب برگزاری جشنواره در سالن های سرپوشیده بطور قطع کیفیت بهتری را به شنونده عرضه می دهد. حتی سازهای ایرانی مانند دوتار و کمانچه که از سیم های ظریفی برخوردار می باشند و با عنایت به آکوستیک این سازها، فضای باز شرایط مناسبی را برای شنید صوت این سازها فراهم نمی نماید. مسؤلان برگزاری جشنواره هم به مقوله کیفیت صدا توجه ویژه ای دارند.

وحدت در کثرت جشنواره، هیات انتخاب و چند داستان دیگر
این اتنوموزیکولوگ افزود: با عنایت به شعار وحدت در کثرت جشنواره، گروههای قومیتی مختلفی در جشنواره موسیقی نواحی شرکت می کنند. برای مثال قوم های کتولی، قزلباش، ترکمن، قزاق و دیگر قومیت ها در این جشنواره حضور خواهند داشت. در چیدمان هیات انتخاب از افراد استانهای مختلف استفاده شده و موسیقیدان های استانهای مختلف به این امر کمک کرده اند. هدف ما اینست که تمام اقوام با عنایت به ظرفیت اجرای موسیقی شان در این جشنواره شرکت نمایند. در عین حال که سال جاری جشنواره موسیقی نواحی به صورت منطقه ای برگزار می گردد اما همچنان مساله ی پررنگ بودن هر قومیت را در نظر گرفته ایم و می خواهیم هر قومی نماینده خودش را در جشنواره سال جاری داشته باشند و حضور اقوام مختلف فراتر از حضور اقوام در جشنواره سال قبل باشد.
وی اضافه کرد: در جشنواره موسیقی نواحی سال جاری به خصوصیت هایی مثل اجرا، اصالت، نخبه بودن و خصوصیت های هنری هر منطقه هم توجه کرده ایم و این موارد مطمئنا برای مخاطب رنگ آمیزی خیلی زیبایی را دارد. در چیدمان مناطق امکان دارد تفاوت ها دیدگاه های متفاوتی وجود داشته باشد و بعضی می گویند قوم هایی که خیلی به هم نزدیک تر هستند که باید در یک گروه باشند اما باید گفت خود اقوام در طول سالهای متمادی تصمیم گرفتند که بدون توجه به زبان ها، موسیقی مشترک ایجاد کنند.