قصه بودجه و غصه فرهنگ -۲؛ پرسش های بی پاسخ درباره بودجه فرهنگی

آبنما کار: رئیس هیأت مدیره خانه تئاتر ضمن انتقاد از نبود شناخت نسبت به مقوله های فرهنگی و هنری در بین سیاست گذاران و تصمیم گیران کلان در حوزه بودجه، تاکید کرد دراین زمینه گوش شنوایی هم وجود ندارد!

ایرج راد از هنرمندان باسابقه تئاتر و رئیس هیأت مدیره خانه تئاتر و رئیس شورایعالی خانه هنرمندان ایران درباره وضعیت بودجه فرهنگ و هنر در حوزه تئاتر، به خبرنگار مهر اظهار داشت: مسأله بودجه فرهنگ و هنر به صورت کلی هیچ گاه خیلی جدی موردتوجه قرار نگرفته و تعریف و جایگاه فرهنگ و هنر برای مسؤلان امر معلوم نیست و حتی آنها هم تعریفی در این حوزه نمی دهند.
وی متذکر شد: اینکه مسأله فرهنگ و هنر چقدر می تواند در جامعه مؤثر باشد برای مسؤلان معلوم نیست چونکه خیلی از کسانی که مسئولیت فرهنگ و هنر بر دوششان بوده است با این مقوله و رشته های گوناگون هنر آشنایی کامل نداشته و ندارند و ازاین رو فرهنگ و هنر را جدی نمی گیرند.
راد با اشاره به اینکه شاید در مقاطعی و با حضور فردی دغدغه مند این قضیه تکان مختصری خورده باشد، خاطرنشان کرد: ولی به صورت کلی به فرهنگ و هنر بعنوان یک اصل و فعالیت زیربنایی و ساختاری توجه و دقت نشده در نتیجه بودجه لازم برای توسعه فرهنگ و هنر و فضاهای فرهنگ و هنری در نظر گرفته نشده است. این یکی از اشکالات اصلی و اساسی است چون حقیقت قضیه معلوم نیست طبیعتاً اعتنای به قضیه هم مشخص نمی باشد.
حمایت های مادی و معنوی باید همسو باشد
رئیس شورایعالی خانه هنرمندان ایران اعتقاد دارد حمایت های مادی و معنوی باید همسوی یکدیگر برای پشتیبانی از فرهنگ و هنر در نظر گرفته شود تا بتوانیم در جامعه ای فرهنگی، با گسترش فضاهای فرهنگی و هنری مواجه باشیم و افراد جامعه احساس این را داشته باشند که به سمت گستردگی و گسترش فضاها و فعالیتهای فرهنگی و هنری کشیده می شوند.
تأثیرات، ارزش ها و جایگاه فرهنگ و هنر باید شناخته شود تا بر طبق این شناخت بتوان بودجه واقعی را برای توسعه فضاهای فرهنگی و هنری و کل فرهنگ و هنر جامعه در نظر گرفت وی افزود: تأثیرات، ارزش ها و جایگاه فرهنگ و هنر باید شناخته شود تا بر طبق این شناخت بتوان بودجه واقعی را برای توسعه فضاهای فرهنگی و هنری و کل فرهنگ و هنر جامعه در نظر گرفت. این امر مستلزم گرفتن آمار است. ما باید آمار تعداد فعالان هنر در هر کدام از شاخه های هنری را داشته باشیم و با بررسی هر کدام از شاخه ها و جایگاه ویژه هر کدام ببینیم چه نیازهایی برای تکامل، بهتر شدن و گسترش شأن دارند.
راد در بخش دیگری از سخنان خود به عرضه مسائل و پرسش های مطرح شده در تئاتر در زمینه برنامه ریزی و تعیین بودجه پرداخت و اظهار داشت: در ارتباط با تئاتر آیا آمار دقیقی از اینکه هر سال چه تعداد فارغ التحصیل هنرهای نمایشی داریم وجود دارد؟ آیا امکان اشتغال زایی برای این افراد و جوان هایی که چهار سال از عمر خویش را صرف این رشته در دانشگاه می کنند، فراهم است؟ اگر نیازی به این تعداد نیست برای هر ساله این تعداد پذیرش دانشجو می نماییم و فارغ التحصیل تئاتر داریم؟ آیا امکان اشتغال و فعالیت برای کسانی که هم اکنون فعالان و حرفه ای های رشته تئاتر هستند و از این طریق امرار معاش و گذران زندگی می کنند، فراهم هست؟ حمایت هایی که باید از این فعالان شود در چه زمینه هایی قرار دارد؟ در چه زمینه هایی از این فعالان حمایت مادی و معنوی می شود؟ آیا امکانات اجرایی برای اینها وجود دارد؟ آیا تئاتر خصوصی که به عقیده من هنوز نداریم، جایگاه و تعریفی دارد؟ جایگاه و تعریف تئاتر دولتی کجاست و آیا مشخص است؟
ما یک گروه پایدار و پابرجا هم در تئاتر نداریم چه برسد به کمپانی!
این بازیگر و کارگردان تئاتر تاکید کرد: باید ببینیم جوامع دیگر چگونه برای توسعه فضاها و فعالیتهای تئاتری شان کار می کنند. اعتبار تئاتر در گروه و فراتر از گروه، کمپانی های تئاتر است. آیا ما در کشورمان کمپانی های تئاتر داریم که از کارگردان ها، بازیگران و عوامل مختلف در آن کمپانی ها کار کنند و کمپانی ها برای فعالیتهای خود برنامه ریزی کنند و دولت هم از آنها حمایت کند؟ آیا امکانات و سالن های اجرایی برای فعالیت کمپانی ها وجود دارد؟ هیچ کدام وجود ندارد و همه چیز آشفته و در یک آشفته بازار وجود دارد. حقیقت این است که ما یک گروه پایدار و پابرجا در تئاتر نداریم چه برسد به یک کمپانی؛ یک گروه به جهت اینکه بتواند عوامل خویش را نگه دارد باید برنامه و بودجه سالانه خویش را داشته باشد و وقتی هیچ چیزی معلوم نیست گروه هم نداریم.
وی اضافه کرد: یک گروه تئاتر هم که قصد تولید یک نمایش را دارد معلوم نیست که آیا این اثر روی صحنه خواهد رفت یا نه. چه حمایت های مادی و معنوی، چه حمایت هایی به لحاظ سالن از گروه می شود؟ هزینه های تولید یک اثر را چگونه تأمین خواهد کرد؟ هزینه های زندگی اعضای درگیر تولید و اجرای یک نمایش چگونه تأمین خواهد شد؟ همه اینها سوال است که به آنها توجهی نشده است.
رئیس هیأت مدیره خانه تئاتر خاطرنشان کرد: ما در خانه تئاتر درباره تک تک این سؤال ها و مسائل به گونه های مختلف بحث، گفتگو و مصاحبه کرده ایم ولی حقیقت قضیه این است که گوش شنوایی که به مقوله فرهنگ و هنر اهمیت بدهد وجود نداشته است. تا این مسائل مشخص نشود بودجه لازم نمی تواند در نظر گرفت شود. اینکه این بودجه چگونه باید صرف شود و چه بخشی از آن در ارتباط با تولید، پرسنل و مسائل عمرانی، ساخت و سازهای سالن های تئاتری است، باید مشخص شود. جایگاه هر کدام از این ها و بودجه شان، نیازها، امکانات بالقوه انسانی و امکانات بالفعل باید معلوم شود.
راد خاطرنشان کرد: هیچکدام از مسائل مورد بحث فقط مختص محدوده تهران نیست که این گونه در آن سردرگم شده ایم، ایران فقط تهران نیست و ایران تمام ایران است.
وی در انتهای سخنان خود تاکید کرد: این مسائل نیازمند نگاه دقیق و بحث و بررسی است تا بودجه بر مبنای برنامه ریزی و سیاستگذاری در نظر گرفته شود و زمینه ها و عنوان های بودجه مشخص باشد تا در همان زمینه ها صرف شود. اگر در زمینه هایی جذب بودجه انجام و صرف نشد باید چرایی این امر بررسی و مشکلاتش مشخص شود تا تنظیم درست صورت گیرد.

منبع: