به گزارش آبنما کار، پرستاران همواره نماد ایثار و فداکاری در جامعه بوده اند و با از خودگذشتگی و تلاش بی وقفه، مراقبت و جان بخشی به بیماران را به عنوان رسالتی مقدس انجام داده اند.
پرستاران همیشه در ذهن انسان ها سمبل ایثار و دلسوزی بوده اند؛ از بیمارستان های صحرایی دوران دفاع مقدس تا روزهایی که جامعه با بحران های بهداشتی مانند کرونا روبه رو شد. آنها با دستانی خسته و قلبی پرامید، جان انسان ها را نجات دادند و آرامش را برای خانواده ها به ارمغان آوردند. این روحیه، یادآور حضرت زینب (س) است؛ بانویی که در دوران عاشورا با شجاعت، صبر و دلسوزی، مجروحان و بیماران را حمایت کرد و در سخت ترین شرایط، دل ها را آرام نگاه داشت. پرستاران امروز و روز گذشته با پیروی از چنین روحیه ای، در میدان جنگ و بحران های سلامت، مراقب جان انسان ها بوده اند و با فداکاری، مرز میان زندگی و مرگ را نگه داشته اند.
به مناسبت ولادت حضرت زینب (س) و روز پرستار، به سراغ انتشاراتی هایی رفتیم که آثار متمرکز بر این قهرمانان سفیدپوش را منتشر نموده اند. بررسی این کتاب ها، نگاه متفاوتی به فداکاری های پرستاران در دوران دفاع مقدس و بحران های گذشته ارائه می کند و یادآور نقش بی بدیل آنها در حفظ جان و سلامت جامعه است، نقشی که در حقیقت ادامه دهنده راه و سیره حضرت زینب (س) شمرده می شود.
انتشارات سوره مهر
۱. «دختران او پی دی» لیلا محمدی
کتاب «دختران O.P.D» خاطرات مینا کمایی، زن آبادانی، از روزهای پرتنش دوران دفاع مقدس (۱۳۵۹ تا ۱۳۶۴) را روایت می کند. او بهمراه دوستانش در بیمارستان امام خمینی(ره) شرکت نفت، امدادگری و واکسیناسیون را آموزش می داد و با تأسیس بسیج خواهران آبادان، معروف به دختران O.P.D، به فعالیتهای امدادی و بسیجی در روستاهای اطراف آبادان پرداخت.
خاطرات این کتاب علاوه بر روزهای جبهه، به دوران کودکی، تحصیل، پیروزی انقلاب اسلامی و مواجهه با گروههای مخالف نظام مانند منافقین و خلق عرب می پردازد. روایت هایی از شهادت خواهر نوجوان، دیدار با امام خمینی (ره)، پذیرایی از خانواده شهدا و انفجار انبار دارویی بیمارستان نفت، گوشه ای از سختی ها و ایثارهای مردم آبادان را نشان میدهد. این اثر، تصویری زنده از تلاش و فداکاری زنان در دوران جنگ ارایه می کند.
۲. «تیمار غریبان» پروین کاشانی زاده
کتاب «تیمار غریبان» خاطرات سکینه محمدی، پرستار و امدادگر بیمارستان های آبادان در طول هشت سال دفاع مقدس را در بر دارد. این اثر به شرح فعالیتهای وی در مراقبت از رزمندگان و بیماران در وضعیت جنگی می پردازد و نقش زنان در ارایه خدمات پزشکی و امدادی در دوران دفاع مقدس را برجسته می کند.
کتاب با گردآوری خاطرات سکینه محمدی، تصویری مستند از تلاشهای زنان پشت صحنه جبهه ارائه می کند و نحوه حضور و مسئولیت آنها در بیمارستان ها و مناطق عملیاتی را نشان میدهد. «تیمار غریبان» به مخاطب امکان می دهد با فعالیتهای امدادی و مراقبتی زنان در دوران جنگ آشنا شود و اهمیت مشارکت آنان در حفظ سلامت و جان رزمندگان را درک کند.
۳. «خاطرات ایران» شیوا سجادی
کتاب «خاطرات ایران» روایتهای ایران ترابی از وقایع دوران دفاع مقدس را عرضه می کند. این اثر حوادثی را بازگو می کند که راوی خود شاهد آنها بوده و در آنها حضور داشته است و ضمن بیان تجربه های شخصی، به نحوه دفاع از کیان دین و سرزمین می پردازد.
کتاب مجموعه ای از روایتهای مردان و زنان آن روزگار را گردآوری کرده است که هر یک قسمتی از تجربه های خویش را به تصویر می کشند. آن چه در این خاطرات اهمیت دارد، صداقت و باور راویان در بیان وقایع است.
۴. «راهی برای رفتن» مریم عرفانیان
کتاب «راهی برای رفتن» روایت مبارزات یک پرستار انقلابی است که در افشاگری ضد رژیم طاغوت نقش فعال داشته است. این اثر فعالیتهای وی در حمایت و مداوای مجروحان دوران انقلاب و دفاع مقدس را مورد توجه قرار می دهد.
در این کتاب به رویدادهای شخصی راوی هم اشاره شده است؛ همچون شهادت برادرش، مرتضی خورشاهی، که انگیزه ای برای حضور وی در مناطق جنگی و مراقبت از مجروحان شد. راوی در این راه خود هم گرفتار جراحت و جانبازی می شود، اما فعالیتهای او محدود به بیمارستان ها نبود و در جریان حوادث ۱۳۶۶، نقش برجسته ای در برائت از مشرکین ایفا می کند و با تحمل زندان توسط نیروهای آل سعود، نهایتا موفق به فرار می شود.
۵. «زیر خط جنگ با دیگری» تینا محمدحسینی
کتاب «زیر خط جنگ با دیگری» خاطرات خودنوشت مهری فلاحی، پرستار اهل آبادان، را بازگو می کند. این اثر یادداشت هایی را دربر می گیرد که فلاحی بعد از جنگ و بازنشستگی به نگارش درآورده و تجربه حضور در بیمارستان شرکت نفت آبادان را در روزهای بمباران، محاصره و تهدید نیروهای عراقی و گروههای منافق روایت می کند.
مهری فلاحی در طول این دوران با وجود مسئولیت های سنگین و حتی دوران بارداری، از کنار همکاران و بیماران خود شانه خالی نکرد و به انجام وظایف پرستاری و امدادی ادامه داد. کتاب تصویری مستند از پایداری و مسئولیت پذیری زنان در دوران جنگ ارائه می کند و نشان میدهد چه طور پرستاران با وجود تهدیدهای مستقیم و دشواری های فردی، اهمیت بالای ی در حفظ سلامت و مراقبت از مجروحان و شهروندان ایفا کردند.
۶. «بخش خاکستری» ساجده تقی زاده
کتاب «بخش خاکستری» روایت زندگی و فعالیتهای شهیده مریم رحیمی، پرستار نمونه شیرازی، را عرضه می کند. شهید رحیمی بعد از فارغ التحصیلی در رشته پرستاری، بعنوان پرستار طرحی در بیمارستان امتیاز و مرکز فوریت های شهید رجایی مشغول بکار شد و در مدت خدمت، با تلاش و شایستگی بعنوان پرستار نمونه معرفی و تشویق شد.
این اثر زندگی حرفه ای و فداکاری های شهید رحیمی را بازگو می کند و نشان میدهد چه طور او در وضعیت دشوار، خصوصاً در دوران شیوع بیماری کرونا، به مراقبت از بیماران ادامه داد و نهایتا در همین مسیر به شهادت رسید.
۷. «کفش های سرگردان» سهیلا فرجام فر
کتاب «کفش های سرگردان» خاطرات خودنوشت یک زن پرستار آبادانی در دوران هشت سال دفاع مقدس را عرضه می کند. این اثر روایت فعالیتهای زنان ایرانی در خطوط مختلف نبرد را بازگو می کند؛ بانوانی که در مراقبت از مجروحان، ایستادگی در مناطق عملیاتی و حضور در بیمارستان ها ایفای نقش کرده اند.
خاطرات کتاب شامل تجربیات پرستار راوی از سال اول جنگ در شهر های آبادان، خرمشهر، بهبهان، تهران و دزفول است و تصویری مستند از دشواری ها، فداکاری ها و صدمه های جسمی و روانی زنان در زمان جنگ ارائه می کند.
۸. «چند حبه قند» طاهره امامی
کتاب «چند حبه قند» خاطرات رفعت السادات نعمت اللهی، پرستار دوران دفاع مقدس، را روایت می کند. این اثر به ایفای نقش زنان در مراقبت از مجروحان و پشتیبانی از رزمندگان می پردازد و فداکاری ها و ایثارگری های آنان را مستند می سازد.
۹. «آب پرتقال در کربلای ۵» مهدی عجم
کتاب «آب پرتقال در کربلای ۵» روایت هایی داستان گونه از تجربه مدافعان سلامت در دوران همه گیری کرونا در ایران عرضه می کند. این اثر بر پایه مصاحبه ها و خاطرات بیشتر از یکصد و سی پنج پزشک و پرستار بیمارستان بقیه الله الاعظم-عج تهران نگارش شده است که در صف اول مبارزه با ویروس کرونا فعالیت داشته اند.
کتاب، وقایع شیوع ویروس کرونا، اوج گیری بحران و فوت خیلی از هموطنان را بازگو می کند و با زبانی تا حد ممکن نرم و در بعضی داستانها طنزآمیز، اندوه و رنج را به تصویر می کشد. همزمان، امید و روحیه جهادی کادر درمان بعنوان محور اصلی داستانها برجسته شده است.
انتشارات ۲۷ بعثت
۱۰. «دختر اردوی آتش» محمدعلی سپهر
کتاب «دختر اردوی آتش» رمانی نوجوانانه است که در بستر دهه ۱۳۶۰ و همزمان با جنگ ایران و عراق روایت می شود. این اثر با محوریت زندگی دختران نوجوان و زنان جوان، تجربه های آنان در رویارویی با جنگ، مهاجرت، آموزش نظامی و امدادگری را به تصویر می کشد.
داستان با معرفی سارا، دختر نوجوانی تهرانی، شروع می شود که در آستانه بلوغ، با وقایع اجتماعی و سیاسی آن دوره مواجه می شود. سارا بهمراه دوستش، صدیقه، و با تشویق مادر، داوطلبانه برای آموزش امدادگری و کمک به مجروحان به مناطق جنگی اعزام می شود. مسیر سفر آنها از تهران تا مناطق عملیاتی، با چالش هایی چون آموزش نظامی، زندگی در چادر، کمبود امکانات و خطرات جاده ها هم راه است و تجربه اولین جدایی از خانواده و مواجهه با واقعیت های تلخ جنگ را نشان میدهد.
۱۱. «من مرد این خانه ام» مسیح عطایی
کتاب «من مرد این خانه ام» خاطرات همسر شهید حسن نیکوقدم را روایت می کند و فعالیتهای وی در دوران دفاع مقدس در شهر های جنگ زده را نشان میدهد. این اثر تجربه های خانم زهرا قیداری، پرستار و نیروی داوطلب در بیمارستان ایلام، را به تصویر می کشد که با حاضر شدن در خط مقدم مراقبت از مجروحان، نقش مؤثری در امدادرسانی ایفا کرده است.
راوی با شجاعت و از خودگذشتگی، تا پایان جنگ و بعد از آن به خدمت به بیماران ادامه داد و نمونه ای از پایداری و مسئولیت پذیری زنان در وضعیت دشوار ارایه داد. وی در دوران همه گیری کرونا هم در صف اول خدمت حضور داشت و نهایتا در همین مسیر به شهادت رسید.
انتشارات شهید کاظمی
۱۲. «جایی که هیچکس نیست» ندرگس سادات مظلومی، لیلا پارسافر
کتاب «جایی که هیچ کس نیست» روایت فعالیتهای دکتر فاطمه فروزان در مناطق محروم ایران را عرضه می کند. این اثر تصویری مستند و انسانی از جهاد پزشکی ارایه می کند و نشان میدهد چه طور یک پزشک با تعهد و ایمان به انسان ها، فراتر از وظیفه حرفه ای خود، به خدمت مردم محروم پرداخته است.
کتاب روایت خویش را نه فقط از زبان یک پزشک، بلکه از دید زنی مؤمن و دلسوز ارائه می کند که در سخت ترین شرایط، به جای شکایت و ناامیدی، چراغ امید می افروزد و اثر حضور خویش را در زندگی بیماران و جامعه برجسته می کند.
۱۳. «مسیر رستگاری» شبنم غفاری حسینی
کتاب «مسیر رستگاری» روایت زندگی و فعالیتهای دکتر محمد رستگاری، پرستار دوران دفاع مقدس، را عرضه می کند. این اثر نشان میدهد که نقش پرستاران در آن دوره فراتر از درمان و مراقبت از مجروحان بود و آنها بعنوان روانشناس، مشاور، مربی و همراه رزمندگان هم ایفای نقش می کردند.
دکتر رستگاری، با فداکاری و از خودگذشتگی، تمامی توان خویش را صرف خدمت به جبهه و مجروحان جنگ کرد و حتی با وجود عنوان پرستاری، به سبب فعالیتها و دانش خود، مورد احترام همگان بعنوان دکتر شناخته می شد. کتاب با قلمی روان و ساده، مجاهدت های طولانی او را از دوران دفاع مقدس تا ایام دفاع از سلامت مردم بازگو می کند و تصویری مستند از ایثار، مسئولیت پذیری و نقش حیاتی پرستاران در وضعیت دشوار ارائه می کند.
۱۴. «از تبار آسمان» معصومه جواهری
کتاب «از تبار آسمان» روایت زندگی و خدمات دکتر سید حسین رضا عزیزی زاویه، از شهدای سلامت، را عرضه می کند. این اثر تصویر مستندی از شخصیتی اخلاق مدار، متواضع و متعهد به ارزش های انقلاب اسلامی ارایه می کند که فضائل اخلاقی و تربیتی را از خانواده و خصوصاً پدر خود آموخته است.
دکتر عزیزی، با شناخت دقیق اقتضائات خدمت، فعالیت خویش را در لباس مقدس پاسداری و بعنوان عضو کادر درمان بیمارستان بقیه الله ادامه داد. بعد از ابتلاء به بیماری کرونا و بهبودی، باردیگر در صحنه خدمت حاضر شد و در راه دفاع از سلامت مردم جان خویش را فدا کرد.
۱۵. «آمپول صلواتی» مهدی عجم
کتاب «آمپول صلواتی» روایتهای خواندنی و اثرگذار از تجربه پزشکان و پرستارانی است که در پیاده روی اربعین به خدمت زائرین امام حسین (ع) می پردازند. این اثر تصویری مستند و انسانی از فداکاری، ایثار و تعهد کارکنان پزشکی در ارایه مراقبت های سلامت در مسیرهای طولانی پیاده روی ارائه می کند.
کتاب با جمع آوری خاطرات پزشکان، نشان میدهد که چه طور عشق به خدمت و باور دینی، آنان را به تلاش بی وقفه در پشتیبانی از زائرین و مراقبت از سلامت آنان واداشته است.
انتشارات معارف
۱۶. «سپیددار» اشرف پهلوانی قمی
کتاب «سپیددار» روایت فداکاری و ایستادگی مدافعان سلامت در دوران همه گیری کرونا را به تصویر می کشد. این اثر زندگی مادری سخت کوش را بازگو می کند که هم در خانه و هم در زمینه خدمت و تحصیل حضوری فعال دارد و نماینده ای از زنان فداکار کشور است که عشق و از خودگذشتگی را در عمل نشان می دهند.
کتاب، خواننده را با زحمات شبانه روزی کادر درمان آشنا می کند؛ تلاش هایی که با هیچ پاداش مالی قابل جبران نیست و تنها رضایت آفریدگار آنها را دلگرم نگه می دارد. داستان های دلخراش و اعجاب انگیز حاضر در کتاب، نشان میدهد چه طور پرستاران و پزشکان برای نجات جان بیماران، از حق خود و خانواده می گذرند و لحظات شادی و غم را همراه بیماران تجربه می کنند.
«سپیددار» نه تنها سندی از روزهای سخت اپیدمی کرونا است، بلکه تصویری انسانی و الهام بخش از فداکاری و استقامت کادر درمان ارائه می کند و اهمیت نقش آنان در حفظ سلامت جامعه را برجسته می کند.
انتشارات راه یار
۱۷. «امسال قبول می شویم» آزاده فرزام نیا
کتاب «امسال قبول می شویم» خاطرات شفاهی مرحومه عفت نجیب ضیاء، پرستار، مادر شهید و فعال در مبارزات انقلاب اسلامی و پشتیبانی مردمی دوران دفاع مقدس را روایت می کند. این اثر تصویری مستند از فعالیتهای اجتماعی، انسانی و درمانی ایشان عرضه می کند. کتاب زندگی پرستاری را به نمایش می گذارد که همزمان با ایفای مسئولیت های حرفه ای، در پشتیبانی از رزمندگان، خدمات محرومیت زدایی و مشارکت در فعالیتهای انقلابی ایفای نقش کرده است.
۱۸. «نعمت جان» سمانه نیکدل
کتاب «نعمت جان» خاطرات صغری بُستاک، فعال اجتماعی و پرستار، را روایت می کند. نویسنده که سال ۱۳۳۷ در اندیمشک متولد شد، فعالیتهای خویش را قبل از پیروزی انقلاب شروع کرد و بعد از آن در نهادهای انقلابی مانند بنیاد مستضعفین، نهضت سوادآموزی، کمیته امداد و بیمارستان شهید کلانتری اندیمشک به خدمت پرداخت.
این اثر تصویری مستند از تجربه های امدادگری و مسئولیت های اجتماعی او ارائه می کند و نشان میدهد چه طور با حاضر شدن در بیمارستان و ایفای نقش در گروه انصارالمجاهدین، در کنار خدمت به بیماران، نقش مؤثری در فعالیتهای اجتماعی و انقلابی ایفا کرده است.
«نعمت جان» با بیان خاطرات روزمره و رویدادهای مهم دوران خدمت نویسنده، اهمیت فداکاری، مسئولیت پذیری و نقش زنان در زمینه امدادگری و خدمت به جامعه را برجسته می کند و خواننده را با تجربه ای انسانی و آموزنده از ایثار و خدمت در وضعیت سخت آشنا می سازد.
۱۹. «پلاکت کو؟» معصومه پاپی
کتاب «پلاکت کو؟» خاطرات شفاهی سیده فاطمه موسوی، امدادگر جهاد سازندگی و پرستار بیمارستان راه آهن اندیمشک در دوران دفاع مقدس را روایت می کند. این اثر تصویری مستند و انسانی از حضور زنان در زمینه امدادگری و پرستاری در وضعیت جنگی ارائه می کند.
انتشارات حماسه یاران
۲۰. «جنگ فرخنده» زینب بابکی
روایت زندگی فرخنده قلعه نوخشتی؛ دختری آبادانی، پر شر و شور و سرگرم رؤیاهای جوانی که با انقلاب اسلامی در خود انقلاب می کند؛ با شروع جنگ پرستار جنگی ترین بیمارستان ایران در خرمشهر می شود و بالاخره دست سرنوشت او را از جنوب به شمال کشور می برد تا این دفعه نه فقط پرستار که همراه و همدم یک جانباز اعصاب و روان شود.
انتشارات کتابک
۲۱. «خانم امدادگر» ناهید رحیمی
در این کتاب برش هایی از زندگی شهیده مریم فرهانیان روایت شده است. وی در یک خانواده مذهبی در شهر آبادان به دنیا آمد و از همان دوران نوجوانی به دنبال کسب معرفت و خودسازی بود. در زمان انقلاب به برادرش در انتشار اعلامیه ها کمک می کرد و با پیروزی انقلاب هم همچون نوجوانان فعال شهرش بود. زمانی که برای عضویت در سپاه پاسداران فرم پر کرد هیچکس باور نمی کرد این نوشته ها مربوط به یک دختر دوم دبیرستانی باشد. وی در سپاه آموزش های نظامی و بهداری دید و با شروع جنگ تحمیلی بر خلاف خیلی از مردم در شهرش ماند و در بیمارستان به کمک مجروحان جنگی شتافت. در همین اثنا برادرش هم در دفاع از وطن به شهادت رسید اما او از پا ننشست و میدان را خالی نکرد. سر انجام مزد جهاد مخلصانه خویش را در ۲۱ سالگی گرفت و به شهادت رسید.
About the Author
