گزارش آبنما کار؛ ارکسترهای دولتی می توانند به خاموشی چراغ کنسرت ها پایان دهند؟

آبنما کار: عدم برگزاری کنسرت ها در وضعیت فعلی که سبب عقب نشینی تعدادی از فعالان این عرصه از تمامی فعالیت ها شده شرایط ویژه ای را هم برای ارکسترهای دولتی فراهم آورده است.

خبرگزاری مهر -گروه هنر-علیرضا سعیدی: «خاموشی چراغ کنسرت ها سه ماه شد»؛ این عبارات کلیدواژه هایی تکراری از پس روزهای ملتهبی است که اواخر شهریور ماه سال جاری همزمان با شروع اتفاقات و التهابات اخیر کشور سبب تعطیلی کامل کنسرت ها و اجراهای زنده ای شد که معادلات و برنامه ریزی خیلی از تهیه کنندگان و فعالان این عرصه را برهم زد. شرایطی که بعد از ایام سوگواری محرم و صفر می توانست نوید بخش روزهای پرکنسرتی باشد که با فروکش کردن ماجرای کرونا و کم شدن تعداد کنسرت ها رونق دهنده روزهای خوبی برای نظام اقتصادی موسیقی ایران خصوصاً عرصه کنسرت گذاری باشد.
اما همان گونه که قبل تر از هم اشاره شده بود، همه برنامه ریزی ها به هم ریخت و شرایط ماه های اخیر کشور سبب شد که هنرمندان، تهیه کنندگان و فعالان این عرصه درحال حاضر برنامه ای برای برگزاری کنسرت در این شرایط نداشته باشند. شرایطی که درحال حاضر هیچ نهاد و فردی خودرا ملزم به پاسخگویی درست و دقیق درباره ی آن نمی داند و ترجیح می دهد در راه سکوت منتظر ایجاد شرایطی مقبول تر و معتدل تر برای برگزاری اجراهای زنده موسیقی باشد.

درباره اما و اگرهای برگزاری اجرای برنامه زنده در زمینه موسیقی اکنون بحث و جدل های فراوانی میان هنرمندان و فعالان موافق و مخالف در فضای مجازی مطرح گردیده است. مباحثی که تعدادی از افراد را در قامت مخالف برگزاری کنسرت ها و برخی را نیز در قامت موافق اجرای برنامه های زنده موسیقی قرار داده اند. شرایطی که بنظر می رسد عمده مباحث مطرح شده در آن حول محور موسیقی هایی است که در پروسه درآمدزا و اقتصادی موسیقی قرار ندارد و عمدتا تاکید بر اجرای زنده آثاری دارند که در زمینه های در رابطه با «موسیقی نواحی»، «موسیقی ایرانی» و «موسیقی کلاسیک» فعالیت می نمایند.
به دلیل خیلی از اتفاقات و شرایط ویژه ای که بر جامعه ایرانی حاکم شده غیر از آن دسته معدود از هنرمندان فعال حوزه موسیقی که در پی درآمدهای هنگفتی که از پس برگزاری کنسرتهای پرتماشاگر خود داشته اند، درحال حاضر نگرانی درباره ی خرج و مخارج زندگی معیشتی خود ندارند و ترجیح می دهند در موقعیتی بهتر و مناسب تر به اجرای برنامه بپردازند این در شرایطی است که اکنون به علت خیلی از اتفاقات و شرایط ویژه ای که بر جامعه ایرانی حاکم شده غیر از آن دسته معدود از هنرمندان فعال حوزه موسیقی که در پی درآمدهای هنگفتی که از پس برگزاری کنسرتهای پرتماشاگر خود داشته اند، درحال حاضر نگرانی درباره ی خرج و مخارج زندگی معیشتی خود ندارند و ترجیح می دهند در موقعیتی بهتر و مناسب تر به اجرای برنامه بپردازند.
اما اینجا یک نکته مستتراست و آن هنرمندان و افرادی هستند که سبد هزینه های زندگی و تامین معیشتشان بطور کامل وابسته به جریان برگزاری کنسرت هاست.
مجموعه ای از افراد که عمدتا در قشر نوازنده و گروه اجرائی کنسرت ها حضور داشتند و در طول این مدت با دریافت دستمزد و درآمد حاصل از نوازندگی و حضور در کنسرت ها امرار معاش می کردند. هنرمندانی که حالا بنا به تحقیقات میدانی خبرنگار مهر، در معلق ترین شرایط ممکن قرار دارند و نمی دانند به علت آنچه از آن به عنوان تعطیلی کنسرت ها یاد می شود، تا کی باید منتظر بهبود شرایط باشند.
البته در ماه های پیش رو رویدادهایی نظیر جشنواره موسیقی نواحی ایران، جشنواره موسیقی جوان و جشنواره موسیقی فجر نیز وجود دارد که هر یک به تناسب محتوایی که برای آنها ترسیم شده، می توانند به صورتی روشن کننده مسیری باشند تا جریان زنده کارهای موسیقی کشور با در نظر گرفتن تمام اما و اگرهایی که دراین زمینه مطرح می شود، فضایی را برای فعالیت هنرمندان فعال این حوزه ها فراهم آورد. چونکه اهالی موسیقی خوب می دانند خیلی از فعالان این عرصه به علت تعدادی از کم توجهی ها، چه به لحاظ روحی و چه به لحاظ مادی چشم امیدشان به برگزاری این رویدادهاست که امید می رود در ماه های پیش رو در قالبی منسجم و محترم پیش روی مخاطبان قرار گیرند.

حال در این مجال نکته مهم دیگری نیز مطرح می شود و آن نحوه شروع کارهای کنسرت ها خصوصاً کنسرتهای موسیقی در زمینه موسیقی جدی و نه سرگرم کننده توسط ارکسترهای وابسته به نهادهای دولتی است. مجموعه هایی نظیر «ارکستر ملی ایران»، «ارکسترهای سازهای ایرانی بنیاد رودکی» و «ارکستر سمفونیک تهران» وابسته به بنیاد فرهنگی هنری رودکی که می توانند بنا به ملاحظات و آنچه در این روزها شاهد ظهور و بروز آن هستیم روشن کننده چراغ کنسرت ها در وضعیت فعلی باشند.
بنیاد فرهنگی هنری رودکی به عنوان یکی متولیان اصلی ارکسترهای دولتی که طی سالهای اخیر با وجود فراز و نشیب های فراوان، مخاطبان خودرا نیز شناسایی کرده، می تواند با فعال کردن ارکسترهای تحت نظر خود مقدمات برگزاری کنسرت ها را فراهم آورد اقدامی بسیار مهم و راهبردی که می تواند پایان دهنده خوبی برای خاموشی چراغ کنسرت ها در این سه ماه باشد. چارچوبی که بنا به اقتضائات موجود فضای کشور، باید در برگزاری و شروع به کار آنها ملاحظات و برنامه ریزی هایی در زمینه مدیریت لحاظ شود که نه فقط عاملی برای جداسازی مخاطب با موسیقی که عاملی برای وحدت بخشی و ایجاد شرایط روحی مناسب برای برگزاری دیگر مناسبت ها و رویدادهای در رابطه با موسیقی باشد.
شرایطی که طی روزهای گذشته ابتدا در زمینه سینما و سپس در زمینه تئاتر کشور در معرض آزمون و خطا قرار گرفت و الان د رمسیری قرار گرفته تماشاگران این حوزه ها حتی با در نظر گرفتن حال و هوای این روزهای جامعه، ملاحظات سیاسی و اجتماعی این روزها حداقل برای بهبود و کاهش بار سنگین انواع و اقسام لطمه های محیط پیرامونی شان به دیدن سینما و تئاتر پناه برده اند و بنظر می رسد این آمار هم روند رو به رشدی را در تناسب و داوری با اتفاقات اخیر طی می کند. مگر این که در ایام آتی شاهد خلاف این دیدگاه باشیم.
دقیقاً با در نظر گرفتن این ملاحظات است که بنیاد فرهنگی هنری رودکی به عنوان یکی متولیان اصلی ارکسترهای دولتی که طی سالهای اخیر با وجود فراز و نشیب های فراوان، مخاطبان خودرا نیز شناسایی کرده، می تواند با فعال کردن ارکسترهای تحت نظر خود مقدمات برگزاری کنسرت ها را فراهم آورد.
مقدماتی که مدتی پیش با برگزاری کنسرت «همراه با خاطره ها» به آهنگسازی و رهبری ارکستر مجید انتظامی قرار بود ششم تا دهم مهر ماه در تالار وحدت شکل شمایل تازه ای را به ارکستر ملی ایران دهد اما به علت بروز اتفاقات اخیر بطور کامل متوقف گردید و به محاق فراموشی رفت.

شرایط اجتناب ناپذیری که بعد از این اتفاقات و التهابات انتظار آن می رفت، اما حالا از عدم برگزاری آن هفته های زیادی است که می گذرد و معلوم هم نیست، طلسم برگزار نشدن این کنسرت چه زمانی شکسته خواهد شد. چونکه مدتی پیش روابط عمومی بنیاد رودکی با انتشار اطلاعیه ای، از تغییر زمان اجرای کنسرت «همراه با خاطره ها» به رهبری مجید انتظامی با همراهی ارکستر ملی ایران آگاهی داد.
در قسمتی از این اطلاعیه آمده بود: «این تصمیم باتوجه به عدم برگزاری سایر برنامه های کنسرت و موسیقی در سالن های موسیقی تهران و فراهم کردن شرایط حضور پرشمار علاقه مندان شنیدن و دیدن برگزیده آثار استاد انتظامی اتخاذ شده است. ضمن این که تاریخ جدید این اجرا بعد از شروع سایر کنسرت ها و اجراهای صحنه ای در تهران اعلام خواهد شد.»
چنین پروسه در زمینه ارکستر سمفونیک تهران نیز دیده می شود. مسیری که آخرین بار با برگزاری کنسرت نمایش «سمفونی علمدار» به رهبری بردیا کیارس و کارگردانی حسین پارسایی در تالار وحدت تهران میزبان مخاطبان بود و پس از شروع اتفاقات اخیر کارهای ارکستر سمفونیک تهران نیز متوقف گردید.
این ماجرا در مجموعه تازه تاسیس «ارکستر سازهای ایرانی بنیاد رودکی» هم صورت گرفت و پس از برگزاری کنسرت هایی که تیرماه سال جاری در تالار رودکی تهران پیش روی مخاطبان قرار گرفت، دیگر سر و شکل سامان یافته ای پیدا نکرد، و التهابات اخیر هم مزید بر علت شد که کارهای این ارکستر دولتی نیز به محاق سکوت فرو رود.

آنچه در این روایت رسانه ای به آن اشاره شد، اتفاقاتی بود که در رسانه ها مطرح گردیده است و همچنان نیز در بلاتکلیفی به سر می برد و معلوم هم نیست طی روزهای آینده مقرر است از پس تعطیلی چند ماه این ارکسترهای دولتی که در قالب قانونی هم به نوازندگان خود حقوق و بیمه پرداخت می کند، چه شرایطی پیش روی کارهای اجرائی آنان قرار دارد. چونکه علاوه بر شرایط نامعلوم فعلی مدیریت بنیاد فرهنگی و هنری نیز سرنوشت مشخصی ندارد.
پس از انتصاب مجید زین العابدین به عنوان دستیار وزیر و مدیرکل حوزه وزارتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بیست و یکم شهریور ماه سال جاری که قبل از انتصاب این حکم مدیر عاملی بنیاد فرهنگی هنری رودکی را عهده داشت، هنوز مدیر جدید بنیاد معرفی نشده و زین العابدین علاوه بر سمت پرمشغله و مهمی که در زمینه وزارتی بر عهده دارد، باید بار سرپرستی نهاد مهمی چون بنیاد رودکی را به یدک بکشد. سرپرستی که بصورت قانونی مدت سه ماهه آن نیز به انتها رسیده و لازم است تا مدیریت ارشد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای انتصاب مدیرعامل آن اقدامات لازم را انجام دهد.
اگر چه تا به امروز بین گزینه های مختلفی که برای سمت مدیرعامل بنیاد رودکی معرفی شده اند، نام دو گزینه بیشتر مد نظر قرار گرفته و باید دید طی روزهای پیش رو چه کسی عهده دار سمت مهم و راهبردی مدیر عاملی بنیاد فرهنگی هنری رودکی می شود.

بنیادی که می تواند به علت تحت نظر داشتن سه ارکستر مهم و جریان ساز حوزه موسیقی، آغازگر فصل جدید کنسرت ها در ایام پرماجرایی باشد که طبیعتاً روند اجرائی و مدیریتی آن نیازمند بررسی همه جانبه ای است.
فرآیندی دقیق و نظام مند که بااینکه در وضعیت فعلی حرکت روی لبه تیغ است اما تصمیمات مدیریتی این مجموعه و حضور هنرمندانی نظیر حسن ریاحی، نصیر حیدریان، کیاوش صاحب نسق، محمد میرزمانی و هادی آرزم به عضویت شورای هنری ارکستر سمفونیک تهران و همین طور حمید شاهنگیان، امیر بکان، همایون رحیمیان، سهراب کاشف و بهزاد عبدی به عنوان اعضای شورای هنری ارکستر ملی ایران می تواند آغازگر موثری برای برگزاری اجراهای زنده موسیقی برای برون رفت از بحران فعلی برگزار نشدن کنسرت ها باشد.
خبرگزاری مهر را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید