آیا سناریوی تخریب در شاهدیه باردیگر تکرار می شود؟

به گزارش آبنما کار یزد هنوز جای زخمی که چندین ماه پیش از سوی شهرداری شاهدیه بر تن بافت تاریخی این شهر نشست، باقیست ولی با این وجود فعالان میراث فرهنگی این شهر معتقدند که شهرداری باز هم خواب تعرض و تخریب بخش های دیگری از این بافت پرارزش را برای ایجاد خیابانی از میان باغ ها و بافت تاریخی شهر دارد.
تخریب هایی که امسال با فاصله نه چندان زیادی از جانب شهرداری های شاهدیه و اردکان انجام شده، بیشتر از پیش حساسیت فعالان و دوستداران عرصه میراث فرهنگی را برانگیخته، به صورتی که همگی نگران حفظ بافت های تاریخی باقی مانده شهرهایشان هستند.
در این میان و در حالیکه هنوز ۹ ماه از تخریب بخش هایی از بافت تاریخی شاهدیه نگذشته است، بعضی از فعالان این شهر از اجرای طرح مصوب دیگری از جانب شهرداری با هدف تعریض و تسطیح و ایجاد خیابان جدیدی در این شهر خبر می دهند؛ طرحی که از دل باغ های به هم پیوسته و بخشی از خانه های تاریخی شاهدیه می گذرد و اساسا تکرار داستان تخریب بخش دیگری از هویت این شهر خواهد بود. البته به نظر می آید بخشی از این فعالیت عمرانی هم شروع شده اما هنوز خبری از تایید این طرح توسط میراث فرهنگی نیست.

مخالفت میراث با طرح شهرداری شاهدیه
«سیدمصطفی فاطمی» در این رابطه به خبرنگار ایسنا می گوید: شهرداری شاهدیه به دنبال ایجاد راه مواصلاتی از شمال تا جنوب شاهدیه است ولی در این راه، خانه های تاریخی زیادی واقع شده بنابراین طرح مذکور در شورای فنی میراث فرهنگی استان مورد مخالفت قرار گرفته است.
وی با تکیه بر لزوم جایگزین کردن بخشی از طرح مطابق موازین میراث فرهنگی، می گوید: با عنایت به درخواست های مردمی برای تعریض خیابان فعلی، باید بخشی از طرح برای اجرای عملیات تغییر کند و سپس مصوب شود.

شهرداری شاهدیه به دنبال تدقیق بافت تاریخی
«علی اصغر صمدیانی» معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد هم در گفتگو با خبرنگار ایسنا، از مکاتبه وزارت میراث فرهنگی با وزارت راه و شهرسازی در مورد این طرح خبر می دهد و می گوید: طرح تفصیلی شاهدیه مصوب سال ۱۳۸۹ است و بدون دقت لازم در مورد بافت های تاریخی و باغ های به هم پیوسته تهیه شده که در همین راستا به منظور توقف اجرای آن، مکاتباتی بین دو وزارتخانه انجام شده است.
وی با بیان اینکه قراردادی با مشاور ذی صلاح هم در دست اجراست، می گوید: با همکاری مطلوب شهردار شاهدیه با مشاور ذی صلاح در ماه گذشته قراردادی منعقد شده که بعد از تهیه این سند، جهت مصوب شدن آن به اداره کل ثبت آثار میراث فرهنگی ارسال خواهد شد.
این مسئول با تکیه بر این که اساسا در محدوده باغات هم پیوندساز و محدوده تاریخی هیچ طرحی بدون مجوز میراث فرهنگی اجرا نخواهد شد، تصریح می کند: هر گونه تعرض به بافت های تاریخی در سرتاسر استان یزد با حساسیت و شدت بالایی، پیگیری و دنبال خواهد شد.
از ابراز نگرانی تا تکرار داستان واقعی تخریب
با تمام این اوصاف، هنوز هم جای زخمی که از تخریب قبلی شهرداری بر تن بافت تاریخی شاهدیه نشسته، باقیست و دغدغه های فعالان میراث فرهنگی از آن حکایت می کند که گویا شهرداری باز هم خواب تعرض و تخریب به بناهایی که هنوز مردم به ارزش اقتصادی، معنوی و اهمیت تاریخی آن پی نبرده اند، را دیده است.
شاهدیه شهری متشکل از روستاهایی تاریخی است که قدمت آن تا حوالی اوایل دوران اسلام و بعضاً تا دوران ساسانی می رسد و باغ های بهم پیوسته و بناها و خانه هایی تاریخی آن در گذر زمان و در ادوار مختلف دستخوش تغییر شده اما به دنبال ثبت روستاهای تاریخی شاهدیه، نباید اجازه تعرض بیشتری را به این بناها داد.
«سیدمصطفی فاطمی» مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد در مورد اهمیت شهر تاریخی شاهدیه، تصریح می کند: این شهر متشکل از سه روستای تاریخی است که دو روستای گردفرامرز و ابرندآباد آن به دلیل ثبت در لیست آثار ملی نباید دستخوش تغییر و تخریب شود.
البته همه این موارد در طرح تفصیلی شاهدیه قید شده و تا آخر سال ۹۹ امکان اجرا دارد، اما حالا به دلایلی متوقف شده و طرح جدید هم هنوز آغاز نشده است هرچند که به نظر شهرداری ها هم باید رویکرد حفظ میراث فرهنگی را در اولویت داشته باشند که در این صورت می توانیم امیدوار به حفظ بافت های تاریخی از جانب شهرداری ها باشیم.
بخشی از این طرح را با مسیرهایی که امکان دارد دستخوش تغییر شوند، در زیر به تصویر کشیده ایم هر چند که مسیر اجرای این طرح طولانیست و این تصاویر تنها بخش کوچکی از این مسیر را شامل می شود.

منبع: