آلبوم وداع به آهنگسازی محمد میرزمانی و خوانندگی حسام الدین سراج یکی از ماندگارترین محصولات موسیقایی در سوگ حضرت سیدالشهدا است که سال ۸۴ توسط مرکز موسیقی حوزه هنری منتشر گردید.
دریافت 12 MB
خبرگزاری مهر -گروه هنر-علیرضا سعیدی: چند ماه صبر می نماییم، صبر می نماییم، صبر می نماییم و تا وقتی حس و حالش چند روز مانده به شروع به سراغمان می آید؛ فرقی هم نمی کند، چند ساله ایم، کوچکیم یا بزرگیم؛ هرکسی به سهم خود مدهوش می شود از عطر دل انگیز «محرم».
انگار هر که باشی می توانی در این دم و دستگاه پر از شکوه و جلال سهمی داشته باشی. حالا می خواهی سینه زن باشی، می خواهی آبدارچی باشی، می خواهی نوحه خوان باشی، می خواهی کفش جفت کن باشی، می خواهی خواننده باشی یا نوازنده؛ هر که باشی قدمت بر سر چشم است و عالمی میزبان حضورت در حریم حسین (ع) و یارانش (ع)، تو به جایی آمده ای که اگر بخواهی همانی می شود که باید… آنجا که فارغ از هر دروغ و خرافه و تحریف می توانی آرام بگیری، آرام تر از آنچه فکرش را بکنی…
وصف کربلا، وصف محرم، وصف سیدالشهدا و آزادگی محض یارانش در نینوا در این چند کلمه نمی گنجد. آنچه اینجا بهانه ای شد تا در روزهای سوگواری سید و سالار شهیدان حضرت امام حسین (ع) و یاران فداکارش در حماسه عاشورا به آن بپردازیم، نگاهی گذرا و منتخب بر یادگارهای موسیقایی عرصه «هنر عاشورایی» است. تلاشی محض یادآوری تلاش هنرمندانی که طی سال های گذشته پیرامون حماسه سیدالشهدا در صحرای نینوا دست به خلق آثاری ماندگار در چارچوب آلبوم، کنسرت یا تک قطعه زدند و توانستند در جان و دل مخاطبان و دوستداران امام حسین (ع) جایی برای خود دست و پا کنند.
در این مجال آنچه در این سلسله گزارش مورد توجه قرار گرفته و می گیرد، صرفا مرور و یادآوری آثار برجسته حوزه موسیقی «عاشورایی» است که در سال های دور و یا نزدیک تولید و در بازار موسیقی عرضه شده اند. آثاری که طبیعتاً بعضی از آنها از درجه کیفی ممتاز برخوردار بوده اند و شاید برخی دیگر با انتقاداتی هم در موعد انتشار به لحاظ موسیقایی و محتوایی مواجه بوده اند اما همه در یک وجه اشتراک دارند و آن ماندگاری در حافظه جمعی دل بستگان اباعبدالله (ع) است.
در نخستین قسمت از سلسله گزارش «روایت مهر از نواهای عاشورایی» که طی ایام محرم و صفر پیش روی مخاطبان قرار می گیرد، به معرفی آلبوم «وداع» بعنوان یکی از معتبرترین و پرطرفدارترین آثار موسیقایی در رابطه با سوگواری حضرت سیدالشهدا پرداخته ایم. آلبومی با صدای حسام الدین سراج که توسط مرکز موسیقی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی پیش روی مخاطبان قرار گرفت.

این مجموعه موسیقایی ماندگار که یکی از تولیدات عاشورایی مهم حوزه موسیقی به حساب می آید، نخستین بار سال ۱۳۸۴ توسط مرکز موسیقی حوزه هنری منتشر گردید. اثری که در همان ابتدای توزیع و عرضه با وجود محدودیت در نحوه فروش آثار موسیقایی که از اینترنت و ماجراهایی از این دست خبری نبود، بازهم با استقبال مخاطبان قرار گرفت و توانست به معنا و مفهوم مطلق کلمه، به یکی آثار شنیداری مهم حوزه موسیقی با مبحث سوگواری حضرت سیدالشهدا (ع) لقب بگیرد.
یک اثر هنری مادامی که در ذهن و زبان مردم زنده است به حیات پرنشاط خود ادامه می دهد و این اتفاق درباره مجموعه «وداع» محقق شده است. بهزاد فروهری نی، کوروش بابایی کمانچه، مجید اخشابی سنتور، جمال جهانشاه عود، مسعود حبیبی دف، ناصر رحیمی فلوت، محمدحسین پورمعین کلارینت، ارسلان کامکار ویولن و ویولا، مازیار ظهرالدینی و همایون رحیمیان ویولن، عماد نکویی ویولا، کریم قربانی ویولنسل، علیرضا خورشیدفر کنترباس، محمود منتظم صدیقی و کوروش بزرگ پور ضربی و کوبه ای نوازندگان این آلبوم موسیقی را تشکیل می دادند.
در این آلبوم که در ابتدا به شکل دو نوار کاست انتشار یافت، اشعاری از «گنجینه اسرار» عمان سامانی از شاعران پرآوازهٔ آیینی در نیمهٔ دوم سدهٔ ۱۳ و اوایل سدهٔ ۱۴ هجری پیرامون عرفان عاشورا به چشم می خورد. آثاری که به علت غنای محتوایی و ارزش های معنایی آن در حوزه فلسفه عاشورا به غنای موسیقایی آلبوم رنگ و بوی دیگری داد و باعث شد تا آهنگساز، خواننده و راوی اثر با وسواس بیشتری نسبت به ضبط و تولید آن اقدام نمایند.
محمد میرزمانی همچون آهنگسازان و رهبران ارکستر باسابقه و خوش نام موسیقی کشورمان است که طی سال های اخیر چه بعنوان رهبر ارکستر و چه بعنوان آهنگساز آثار گوناگونی را در حوزه های مختلف موسیقایی منتشر نموده است.
این هنرمند که آهنگسازی آلبوم «وداع» را به عهده داشته، چندی قبل درباره استقبال مخاطبان از این اثر موسیقایی ویژه ایام سوگواری حضرت امام حسین (ع) اظهار داشته بود: کمبود آثار موسیقایی با کیفیت در حوزه موسیقی محرم نکته حائز اهمیتی است که می تواند یکی از علل استقبال مخاطبان از آلبوم «وداع» باشد. البته مردم فارغ از این ماجرا آلبوم را هم دوست دارند. مساله این است که در حوزه موسیقی آیینی و مذهبی، مخصوصاً درباره عاشورا و حوادث کربلا، بضاعتمان محدود است و آثار بسیار کمی منتشر نموده ایم. از طرفی خود آلبوم «وداع» هم برای مردم جذاب است و زمانی این آلبوم نایاب بود. برای همین است که باردیگر انتشار یافته است.
وی اضافه کرد: آثار هنری هرکدام جایگاه خودشان را دارند. این طور نیست که اثری منتشر شود و بتواند جای آثار قبلی را بگیرد. به نظر من ورود هیچ آلبومی در این حوزه نمی تواند صدمه ای به آلبوم های قبلی بزند. اتفاقاً سبب رونق همدیگر می شوند. هر چقدر ما در این حوزه فعال تر باشیم، تاثیر بیشتری در زمینه موسیقایی خواهیم گذاشت. یعنی هرچقدر آثار هم مبحث و موازی منتشر شوند، می توانند سبب تقویت همدیگر شوند.

حسام الدین سراج هم بعد از انتشار آلبوم «وداع» درباره عمان سامانی نوشته است: عمان سامانی یکی از بی بدیل ترین مرثیه سرایان معاصر است. عمان در «لطافت و حماسه»، «صنایع شعر و مضامین عارفانه»، را چنان استوار و لطیف به هم آمیخته که کمتر اهل ذوق و نظری است که از شنیدن شعر او شگفت زده نشود. عمان حماسه شهادت و ایثار بزرگ مرد عالم بشریت حضرت امام حسین ضد السلام را از افقی بسیار بلند و ملکوتی و منظری لطیف و شاعرانه چنان تصویر می کند که گویی روح ظریف و بلندش در جای جای آن حماسه عظیم حضور داشته و باطن امور را نظاره گر بوده است.
هرچند خود در فرازی از «گنجینه الاسرار» لب از گفتن فرو می بندد: «دیگر اینجا گفتگو را راه نیست / پرده افکندند و کس آگاه نیست»
عمان در «براعت استهلال» کتاب خویش را معبری برای حقیقت و زیبایی می داند:
کیست این پنهان مرا در جان و تن
کز زبان من همی گوید سخن
اینکه گوید از لب من راز کیست
بنگرید این صاحب آواز کیست
کیست این گویا و شنوا در تنم
باورم یارب نباید کاین منم
و… لطافت و زیبایی و شور حماسه را رنگی از شعر زده تا مضامین عارفانه را به گوش مخاطب اهل ذوق و نظر برساند. بلند نظری و ابتکار وی در تبیین حماسه عاشورا بی نظیر است. افق بیکران زیبایی را چنان می گشاید که لذت مستی سُکر دیدار یار را در مذاق جان انسان می نشاند.

مجموعه «وداع» بر محور اشعار عمان سامانی از کتاب «گنجینه الاسرار» شکل گرفته که در کنار آن از شعر چند تن از شعرای معاصر هم بهره جسته ایم. امید که مقبول نظر حق باشند.
این خواننده در یکی از گفتگوهای رسانه ای خود و در پاسخ به این پرسش که چرا محتوای آثاری از دسته آلبوم «وداع» دیگر در فضای موسیقی کشورمان منتشر نمی شود؟ توضیح داده بود: پاسخ به این پرسش ۲ بخش دارد که بخش اول آن به ذوق و نوآوری هنرمندان مربوط می شود که در این مورد هنرمندان شایسته موسیقی کشورمان همگی دارای این ذوق و نوآوری هستند اما بخش دوم به سرمایه گذاری بخش های مختلف دولتی و خصوصی مربوط می شود که نهادهای مختلف دولتی و خصوصی باید در این حوزه پیش قدم باشند. تولید چنین کارهایی بطور حتم نیازمند بودجه است که باید از راه نهادهای دولتی تامین گردد. متاسفانه ما در شرایطی هستیم که عمده این سرمایه گذاری ها به سمت موسیقی پاپ که من اصلاً با آن مخالفتی ندارم، گرایش پیدا کرده و باید چاره ای برای آن پیدا کرد.
«راز»، «آیینه عشق»، «باده الست»، «سرخیل مستان»، «وحدت عاشقان»، «غریب آشنا» با شعر غلامرضا کافی، «یک دل و یک یار»، «سر حق» اسامی قطعات آلبوم اول و «عاشق کشی»، «سازمستی»، «دستانسرا»، «شوخ شیرین»، «وداع»، «پریشانی»، «غریبه» با شعر غلامرضا کافی و «گریه خون» با شعر علیرضا قزوه و ابراهیم درویشی اسامی قطعات آلبوم دوم هستند.
مرکز موسیقی حوزه هنری هم بعد از انتشار این آلبوم که در سال های بعد از انتشار نسخه اول، چندین نوبت دیگر هم پیش روی مخاطبان قرار گرفت، توضیح داده بود: «در دنیای پرشتاب امروز که لحظه لحظه به دنبال نو شدن و خلق تجربه های تازه است. حضور و درخشش آثاری که زیر غبار زمان پنهان نمی شوند یک اتفاق مبارک و پرارزش است. یک اثر هنری مادامی که در ذهن و زبان مردم زنده است به حیات پرنشاط خود ادامه می دهد و این اتفاق درباره مجموعه وداع محقق شده است. از هم نشینی شعرهای درخشان عمان سامانی که هر یک مرثیه عزتمند است با ذوق و هنرمندی سید محمد میرزمانی و صدای دلنشین حسام الدین سراج نوایی به یاد ماندنی و اثری روح نواز آفریده شده است.»
یکی از نکات قابل توجهی که می توان به آلبوم موسیقی «وداع» اشاره نمود، اجراهای زنده گوناگونی بود که چندین سال پس از انتشار آلبوم به مناسبت های گوناگون پیش روی مخاطبان قرار گرفت که از آن جمله می توان به اجرای زنده در برج میلاد به رهبری سید محمد میر زمانی، روایت وحید جلیلوند و خوانندگی حسام الدین سراج در سال ۹۵، اجرای زنده در تالار وحدت به رهبری نادر مرتضی پور، روایت جواد یحیوی و خوانندگی حسام الدین سراج در سال ۹۷ و چندین نوبت دیگر اشاره نمود.

منبع: آبنما کار