گزارش آبنما کار از حال و هوای این روزهای یک باغ در کرمان فتح آباد نگینی در دل کویر

به گزارش آبنما کار زمانی که وارد می شوید، در مقابل خود حوضی بزرگ و مستطیلی شکل به ابعاد 60 متر در 6 متر می بینیدکه انعکاس عمارت اصلی در مقابل آن بر شکوه و جلال ساختمان و باغ می افزاید.
به گزارش آبنما کار به نقل از ایسنا، ساختمان (کوشک) اصلی در انتهای شمالی باغ واقع شده و دو طبقه دارد. این ساختمان با طاق نماها در دو طرف عمارت و اتاق های سه دری و پنج دری، در بین مجموعه باغ خودنمایی می کند. ساختمان اصلی با مصالح خشت خام و ملات گل ساخته شده است و روی آنرا با لایه ای از گچ پوشانده اند. فضاهای درونی هم از گچ کاری های زیبا بی بهره نبوده است و استادکاران با مهارت خاص خود سطوح دیوارها، پیشانی ورودی ها، قوس ها و پیرامون بخاری ها را به شکلی تماشایی تزیین کرده اند. اتاق های این کوشکِ تاریخی این باغ هم به سبک اتاق های سنتی قاجاری تزیین و به شکل زیبایی نورپردازی شده که معروف ترین اتاق آن، اتاق شاه نشین است.
بر بالای سر در ورودی عمارت اصلی، روزنه های مدوری دیده می شود که در گذشته ذره بین های قوسی درون آن کار گذاشته بودند تا نور چراغ های بادی را شب ها در جلوخانِ بنا منعکس کنند، بر روی سر در آن هم کتیبه ای گچی دیده می شود که با خط زیبای نستعلیق آیه «بسم الله الرحمن الرحیم» و «نصرمن الله و فتح قریب» بر روی آن نقش بسته است. در کنار آن تاریخ 1310 ه. ق هم نوشته شده که به احتمال زیاد در این تاریخ ساختمان مورد بازسازی قرار گرفته است.
عبور آب قنات از وسط این باغ مجلل و وجود عمارت های چهار فصل و عمارت مرکزی و برج و بارو از این باغ مکانی زیبا و مفرح ساخته است. این باغ همان «باغ فتح آباد» کرمان است.
کرمان یکی از استان های پهناور جنوب شرقی ایران است که جاذبه های تاریخی بسیاری را در خود جای داده است، بگونه ای که این استان را جزو ۵ شهر تاریخی قرار داده است.
برخی جاذبه های گردشگری دیار کریمان همچون کویر لوت، کلوت های شهداد، باغ شاهزاده، بازار تاریخی، ارگ بم، ارگ راین و… شهره جهانی دارند، اما در این میان جاذبه های تاریخی در خطه هستند که تا چندی قبل کمتر بین مردم شناخته شده بودند؛ همچون آنها می توان به باغ و عمارت فتح آباد در شهر کرمان اشاره نمود که با نام صاحب قدیمی آن به نام باغ بیگلر بیگی هم شناخته می شود. این باغ امروز همچون نگینی در بین کویر می درخشد.
باغی که در اصل در منطقه اختیارآباد کرمان و 25 کیلومتری مرکز شهر کرمان واقع شده است. باغ فتح آباد در زمان خود رونق و شکوه فراوانی داشت و سبک ساخت آن، بعدها الگویی برای ساخت مجموعه جهانی باغ شاهزاده ماهان شد؛ اما بی توجهی ها به فتح آباد سبب شد تا نتواند آن شهرتی که شایسته اش بود را به دست آورد و برای سال های طولانی زیر سایه باغ شاهزاده ماهان باقی ماند و رفته رفته به فراموشی سپرده شد و به ویرانه ای تبدیل شد.
باغ فتح آباد که قدمت آن به دوره قاجار باز می گردد، سرنوشتی تلخ داشت به صورتی که فضای اطراف باغ به علت خشک شدن قنات های منطقه از بین رفت و زمین های مشرف به باغ به زمین کشاورزی به خصوص پسته کاری تبدیل شد و عمارت های اصلی بنا به ویرانه ای در حال تخریب تبدیل شد بود.
خوشبختانه با تدبیر “علیرضا رزم حسینی” استاندار وقت کرمان بعد از اجرای عملیات بازسازی، باغ فتح آباد ویران شده، امروز به یکی از زیباترین باغ های ایران تبدیل گشته است که چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند و گوشه ای از تاریخ شهر کرمان را به تصویر می کشد.
قنات موجود در این بنا که به کلی خشک شده بود، با تدابیر لازم و راه اندازی چاه و نصب آب شیرین کن و اجرای کامل طرح همیاران آب در این بنا که الگویی در استان کرمان به حساب می آید، آبرسانی در این بنا انجام شده و در بازسازی این بنا مرکزی به وجود آمده است که به لحاظ تاریخی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و همینطور این باغ امروز به یکی از مراکز تحقیقاتی، کشاورزی و تفریحی مردم هم تبدیل گشته است. در محوطه سبز باغ فتح آباد گونه های گیاه دارویی استان کرمان کشت شده که از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار می باشد و می تواند به بانک گیاهی قابل توجهی در کشور تبدیل گردد.
این اثر تاریخی و گران بها در تاریخ 12 بهمن ماه سال 1381 در لیست آثار ملی ایران قرار گرفته است. باغ فتح آباد یکی از املاک وقفی استان کرمان بشمار می رود و بنابراین مدیریت آن زیر نظر اداره کل موقوفات و امور خیریه استان کرمان قرار دارد.
چندیست زمزمه هایی در خصوص رها کردن باغ فتح آباد و خشک شدن درختان آن به گوش می رسد.
سجاد افشاری پور سرپرست موسسه بنیاد توسعه استان کرمان در این خصوص به ایسنا ضمن تکذیب این ادعاها اظهار داشت: این باغ را به صورت امانت به بخش خصوصی واگذار کرده ایم.
وی عنوان کرد: یک نوع شمشاد در این باغ کاشته شده است با نام شمشاد ابلق است که برگ های آن زرد می شود، گفتنی است این گونه گیاه بومی کرمان نیست و متاسفانه برخی دوستان وجود چنین برگ هایی در این باغ را به حساب خشک شدن و رها کردن این باغ می گذارند که به هیچ عنوان حقیقت ندارد.
سرپرست موسسه بنیاد توسعه استان کرمان به تبیین هزینه های سازمان اوقاف برای این عمارت پرداخت و خاطرنشان کرد: فقط حدود 6 میلیون تومان به منظور تهیه یک عدد صافی آب شیرین کن برای کاهش EC آب باغ خریداری نموده ایم تا صدمه ای از این حیث به درختان این مجموعه وارد نشود.
وی با بیان این مطلب که پیش از سال دو اصله درخت سرو خشک شده بود که معاونت عمرانی استانداری کرمان در همین راستا 2 عدد سرو از منابع طبیعی استان گرفت تا ما جایگزین سروهای خشک شده نماییم، افزود: هزینه های زیادی برای احیا و مرمت این باغ و عمارت شده است و سه کشاورز برای نگهداری این باغ در آنجا مشغول هستند.
افشاری پور افزود: ابنیه میراثی همواره احتیاج به حفظ و نگهداری دارد و این موارد هزینه های غیراجتناب هستند.
وی از استقبال مردم برای بازدید از این بنا سخن به میان آورد و عنوان کرد: عید امسال باغ فتح آباد رتبه دوم به لحاظ تعداد بازدیدکنندگان از مراکز گردشگری و تاریخی استان کرمان را به خود اختصاص داد و گفتنی است که هر شب در این باغ برنامه های متنوعی اجرا می شود، ضمن آنکه بخش خصوصی که این بنا به آنها واگذار شده، جذابیت های متنوعی برای جذب توریست ایجاد خواهد نمود.
سرپرست موسسه بنیاد توسعه استان کرمان از طریق اندازی رستوران باغ فتح آباد در آینده بسیار نزدیک اطلاع داد و اظهار نمود: ظرف چند ماه آینده شاهد باغ فتح آبادی بهتر از گذشته خواهیم بود.
به گزارش آبنما کار به نقل از ایسنا، کرمان به واسطه داشتن تنوع گیاهی، داروهای گیاهی بسیار معروفی دارد و این نوع داروها یکی از سوغاتی های اصلی این استان بشمار می رود. در زمان بازسازی باغ فتح آباد، مسئولان تلاش کردند تا بخشی از این باغ را به کشت گیاهان دارویی اختصاص دهند تا هم از ظرفیت های زمین های اطراف باغ استفاده کنند و این مجموعه را بعنوان بزرگترین مجموعه کشت گیاهان دارویی در کشور معرفی کنند که تنوع گیاهی آن در جای دیگری از کشور وجود ندارد.
سرپرست موسسه بنیاد توسعه استان کرمان در مورد گیاهان دارویی کشت شده در این باغ عنوان کرد: 200 نوع از گیاهان دارویی مختلف در این مجموعه الان کشت شده و مجری طرح اعتباراتی که معاونت فنی ریاست جمهوری برای این مهم مختص کرده است، 200 نوع دیگر آن هم بزودی کشت خواهد نمود.
وی با بیان این مطلب که بزودی شاهد درخشش باغ فتح آباد خواهیم بود، اعلام نمود: اگر کسی درخت خشکی در این باغ دیده به ما نشان دهد تا ما بتوانیم هرچه زودتر به آن رسیدگی نماییم.

گزارش از سارا سلطانی خبرنگار ایسنای منطقه کویر