پارادوکس سفر در نوروز کرونایی!

آبنما کار: درحالی که برخی مسؤولان گزارش کرده اند با وجود درخواست های مکرر، حدود 3 میلیون نفر در فاصله چهار روز، به سفر رفته اند، برخی مسؤولان دیگر بر کاهش حدود 50 درصدی سفرها تاکید دارند. هرچند که پلیس راهور ناجا همین تعداد سفر انجام شده را زیاد دانسته است. تناقض ها درباره کم و زیاد بودن سفرهای نوروزی در مقطع حساس کنونی، درحالی ادامه دارد که استانها از روش یکدست و برنامه ریزی شده ای در برخورد با مسافران و کنترل جریان سفرها پیروی نمی کنند.
به گزارش آبنما کار به نقل از ایسنا، هشدارهای مکرر وزارت بهداشت نتوانست عده ای را از سفر غیرضروری باز دارد؛ جمعیت هلال احمر گزارش کرده که در فاصله ۲۷ اسفند تا اول فرودین ماه حدود ۹۷۰ هزار خودرو با جمعیتی بالغ بر ۳ میلیون نفر از ۱۳ استان درگیر ویروس کرونا خارج شده اند که حدود ۲۴۰۰ نفر از این مسافران دارای علایم بیماری کرونا مثل تب بوده اند.
از طرفی وزیر ارتباطات در توئیتی با استناد به میزان مصرف اینترنت، تحلیل کرده که «در نوروز (اول فرودین ماه) حدود یک میلیون نفر از تهران خارج شده اند، درحالی که این آمار در نوروز سال قبل ۴ میلیون نفر بوده است. خروجی قم هم حدود ۴۰ هزار نفر بوده است، هرمزگان، یزد و بوشهر نیز خروجی داشته اند. همدان هم بیشترین جذب مسافر را داشته؛ ۱۰ درصد این جمعیت. پس از آن، لرستان، چهارمحال و بختیاری و کرمانشاه بیشترین مسافر را داشته اند. شمال و مشهد هم جذب مسافر کمتری داشته اند. »
هرچند بلافاصه برخی استانها نسبت به این پیام توئیتری وزیر واکنش نشان دادند، مثلا معاون گردشگری استان همدان، این اظهارات را که استان مربوطه بیشترین جذب مسافر را داشته است، تکذیب کرده و در مصاحبه ای به تاریخ دوم فروردین ماه گفته که «در پنج روز گذشته کمتر از ۲۰ مسافر وارد همدان شده اند و آنها هم در مراکز اقامتی تحت نظر مراکز بهداشتی همدان و میراث فرهنگی استان ساکن شده اند. »
وی در پاسخ به انتقادهایی هم که به این استان درباره باز بودن خانه های شخصی اجاره ای و پذیرش مسافر در آنها وارد شده، گفته که «بعد از بازرسی های کمیته رسیدگی به شکایات اداره میراث فرهنگی و اماکن نیروی انتظامی، تمام خانه مسافرها، خالی بوده و خانه های متخلف هم پلمب شده اند. »
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم بعنوان متولی سفر، پس از انتقادهایی که به سفرهای تفریحی و خانوادگی با وجود آن همه آگهی وارد شده، آمار داده که «سفرها در فاصله ۲۵ اسفند تا اول فروردین ماه ۵۱ درصد کاهش داشته است. »
او بدون اشاره به جزئیات بیشتری از این آمار، اضافه کرده که «روز اول فروردین ماه، سفرها در مقایسه با مدت زمان مشابه سال گذشته، ۶۹ درصد کاهش داشته است. »
هرچند که گزارش های پلیس راهور ناجا در بازه ۲۸ اسفند تا اول فرودین ماه هم حدود ۴۰ درصد کاهش در تردد خودرو های شخصی و ۶۰ درصد کاهش در جابه جایی اتوبوس ها را نشان میدهد اما فرمانده پلیس راه کشور که گزارش کرده در ۲۸ اسفندماه یک میلیون و ۱۱۲ هزار تردد در جاده های کشور ثبت شده، همین آمار را با وجود کاهش ۵۰ درصدی که در مقایسه با مدت زمان مشابه سال قبل داشته، زیاد دانسته و تاکید کرده است: باید سفرها به حداقل ممکن برسد.
فرمانده پلیس راه کشور همین طور گفته که در خروجی های ۱۳ استان تست تب سنجی در حال انجام می باشد.
اما مساله مهم تر وضعیت این مسافران پس از ورود به شهر دیگر است. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با این ادله که مسافر باید در مکانی مجاز و قابل نظارت اقامت داشته باشد، با تعطیلی مراکز اقامتی همچون هتل ها مخالفت کرد اما برخی استانداران برای جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا و کنترل سفرها تا عادی شدن وضعیت، دستور تعطیلی مراکز اقامتی همچون هتل ها را صادر کردند. از طرفی با آن که مصوب شده بود خانه های شخصی اجاره ای، مثل مدارس و کمپ ها و زائرسراها و مهمانسراهای دولتی تعطیل باشند اما همچنان گزارش می شود مسافران، این خانه ها را برای اقامت نوروزی، انتخاب نموده اند.
در وضعیت موجود نیز رئیس جمهور تاکید کرده است که «ستاد ملی مبارز با کرونا تنها مرجع تصمیم گیر درباره حمل و نقل، لجستیک و مساله سفر با اتوبوس، هواپیما، قطار و کشتی است و می تواند بگوید مسیر پروازی قطع و یا مسیر قطاری قطع باشد و مسیر اتوبوسی نباشد. هیچ استاندار و مقام محلی و فردی در منطقه آزاد و هیچ کس دیگری حق تصمیم گیری در این مورد را ندارد. »
ستاد هماهنگی خدمات سفر نیز موظف است دستورات ستاد ملی مبارزه با کرونا را اجرا کند، اما این پرسش مطرح است که این ستاد چه تدابیر بعدی را برای مسافرانی که به هر انگیزه راهی جاده شده اند، سنجیده است.
معاون گردشگری گفته که نظارت های این ستاد باتوجه به دستورالعمل شماره ۱ و ۲ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تشدید می شود. این دستورالعمل ها درباره تعطیلی مراکز اقامتی بدون مجوز، مثل همان خانه های شخصی و رعایت پروتکل های بهداشتی است. اما مساله اینجاست که باتوجه به تعداد اندک ناظران در این ستادها، تاسیسات گردشگری خصوصاً هتل هایی که هنوز باز هستند و مسافر می پذیرند، چگونه کنترل خواهند شد؛ همان هتل هایی که قبلا با ارسال نامه ای به وزیر، اعلام کمبود در تامین مواد ضدعفونی کننده کرده اند.
آیا ستادهای استانی، گزارش های روزانه از نیروی انتظامی درباره رسیدگی به خانه ها و اقامتگاه های فاقد مجوز که همچنان پذیرش مسافر دارند، دریافت می کنند؟ آیا اقدامی شده که مکان های امن و پاک برای اسکان این مسافران؛ شناسایی و تعیین شود. ستادهای سفر که هر سال یکسری بروشور و نقشه هایی با اطلاعات بروز نشده، بین مسافران توزیع می کردند آیا امسال برای آگاهی بخشی مسافران اقدامی کرده اند، مثلا نقشه یا نرم افزارهایی تهیه شده که مکان های پاک و آلوده را برای اسکان معین و مسافر را به محیط امن هدایت کند؟
سازمان جهانی جهانگردی در نامه ای به وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خواسته که باتوجه به همه گیری کووید ۱۹ در کشورهای بیشتر، هماهنگی و همکاری بین المللی داشته باشد و ضمن یادآوری مسؤولیت هایی درباره وضع حساس صنعت توریسم، تاکید کرده که «آگاهی قسمتی از زمان تحول اوضاع خصوصاً هنگام مسافرت، ضروری می باشد. مسافران باید جدیدترین اطلاعات و اعلامیه های صادرشده توسط متخصصان بهداشت و سفر را بطور مرتب با سازمان بهداشت جهانی و سایر منابع معتبر بررسی نمایند. مسافران نه فقط برای رفاه خودشان بلکه برای بهزیستی اطرافیان نیز مسؤول هستند. آنها باید از علایم آگاه باشند و تمام اقدامات سفارش شده برای بهداشت شخصی را انجام دهند. »
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز با طرح پیشنهاد ایجاد فرصت تعطیلی یا مرخصی برای سفر و راه اندازی کمپین هایی با عنوان «سفرت را لغو نکن» از طرف برخی مدیران گردشگری، اهتمام کرده مشوق ها و انگیزه هایی را برای خانه ماندن و مسافرت در آینده، ایجاد کند اما حجم و بُرد اطلاع رسانی و تبلیغ این حرکت ها به قدری اندک بوده که بنظر می رسد فراگیری و اثرگذاری آن چنان نداشته است و هنوز شنیده می شود برخی با توجیه این که هیچ گاه زمانی برای مرخصی طولانی و مسافرت پیدا نمی کنند، به سفر رفته اند.

منبع: