نشست با مدیران مرکز موسیقی انقلاب؛ دلیل توجه مقام معظم رهبری به سرود، مافیای موسیقی راه را بسته است

آبنما کار: مدیران مرکز مأوا با بیان ادغام خانه سرود در این مرکز، معتقدند مافیای موسیقی نبض موسیقی کشور را به دست گرفته و آن را به ابتذال کشانده اند.
خبرگزاری مهر-گروه هنر-علیرضا سعیدی: «مأوا» همچون مراکز فعال زیرمجموعه سازمان هنری رسانه ای اوج است که وظیفه هدایت، راهبری و تولید در حوزه موسیقی را برعهده دارد. این مجموعه که «حراست از ایران امروز برای فردا و فرداها» را سرلوحه خود قرار داده، اعتقاد دارد عرصه موسیقی یکی از ابزارهای مهم برای گسترش مفاهیم اسلامی انقلابی برای نسل امروز است. اهمیت این نهاد و فعالیت هایش در زمینه موسیقی انقلابی و ارزشی سبب شکل گیری نشستی با حضور مسئولان «ماوا» شد و احسان خداپرست قائم مقام مرکز «مأوا»، قاسم صرافان شاعر و ترانه سرا، مهدیار عقابی کارگردان نماهنگ پرطرفدار «ارغوان»، سید امین باطنی پژوهشگر و از اعضای «مأوا» به همراه سهیل باطنی کارشناس موسیقی با حضور در خبرگزاری مهر به بیان دیدگاه ها و نقطه نظرات خود درباره فعالیت های مرکز موسیقی انقلاب اسلامی و تولیدات این مرکز در حوزه نماهنگ و سرود پرداختند. مبحث ادغام «خانه سرود انقلاب اسلامی» در مرکز «مأوا» بحث مهمی از این نشست بود که احسان خداپرست درباره آن توضیح داد: در سال های گذشته ابتدا مجموعه ای با نام «خانه سرود انقلاب اسلامی» که زیرمجموعه سازمان هنری رسانه ای اوج بود، فعالیت می کرد ولی با عنایت به اینکه سرود یکی از شاخه های مهم هنر موسیقی است تصمیم گرفته شد ضمن بازبینی جدی در مباحث در رابطه با سرود، مرکز «مأوا» علاوه بر تولیدات موسیقایی به شکل جدی در مبحث سرود هم فعالیت داشته باشد که نتیجه آن ادغام «خانه سرود انقلاب اسلامی» در مرکز «مأوا» بود. سید امین باطنی پژوهشگر و از کارشناسان بخش سرود مرکز «مأوا» در ادامه صحبت های خداپرست اظهار نمود: مبحث سرود از جانب مقام معظم رهبری مورد توجه است ازاین رو سازمان هنری رسانه اوج و مرکز «مأوا» اهتمام بیشتری برای ارتقای سطح کیفی و کمی سرودها دارند. اهمیت سرود به همراهی آن با انقلاب اسلامی باز می گردد که از دل مردم و برای همراهی با انقلابی مردمی شکل گرفت ولی متاسفانه مسئولان فرهنگی به چنین موضوعی توجه ندارند. مافیای موسیقی، سرود را کم اهمیت کرد وی افزود: سرود یکی از گونه های هنری مردمی است و بنابراین هم مقام معظم رهبری می فرمایند «ما به سرود نیاز داریم». مهدی سیار شاعر و ترانه سرا هم در یادداشتی نوشته بود «وقتی سرودی تهیه می شود، بچه ها می توانند در کوهنوردی، هیات، اتوبوس و در راه مسافرت آن را خوانده و همان سرود را در راهپیمایی هم بخوانند» پس می بینیم که سرود به گسترش یک فرهنگ کمک کرده و آن را فراگیر می کند. کارشناس مرکز «ماوا» با تاکید بر اینکه انقلاب در همه امور حرف نو دارد، عنوان کرد: سرود گونه ای هنری است که به جهت مردمی بودن آن، تِمی دارد که به سرعت با انقلاب و مفاهیم آن پیوند می خورد. باطنی با اشاره به اینکه مساله ای که سرود را سرود کرده و به ماندگاری و مانایی آن کمک می نماید ملودی است، اظهار داشت: دلیل عمده کم توجهی به مقوله سرود وجود مافیا در همه بخش های فرهنگ است. ما با نگاهی به همین بنیاد سینمایی فارابی متوجه خواهیم شد که در طول این سال ها چه اتفاقاتی را در مجموعه سینمایی کشور رقم زده است. مشابه این پروسه و شاید بدتر از آن در حوزه موسیقی وجود دارد یعنی دست هایی پنهان به نام مافیای موسیقی وجود دارد که مجال و توان آن نیست که به صورت مفصل درباره آن صحبت نماییم. مافیای موسیقی نبض موسیقی کشور را به دست گرفته اند و موسیقی را به دلایل مطامع خود به ابتذال می کشانند و مانع از رونق کارهای فاخر می شوند.
سال ۹۷ اتفاقات بزرگی می افتد این پژوهشگر با تاکید بر عظمت انقلاب اسلامی اظهار داشت: یکی از نخستین چیزهایی که از دهه فجر و انقلاب اسلامی یادمان می آید و وجه نوستالژیک دارد سرود است و خیلی از ما نوای سرودهای «بوی گل سوسن و یاسمن آید»، «الله الله»، «خمینی ای امام»، «برخیزید ای شهیدان راه خدا» را به یاد می آوریم. سرود، فرهنگی را رقم می زند که به یادگار می ماند و در تاریخ ثبت می گردد. این روند در طول تاریخ انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس به دفعات تکرار شده و ما می بینیم که از دهه ۵۰ یعنی ایام منتهی به پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی تا دوران دفاع مقدس سرودهای ماندگاری ثبت شده که محال است آنها را از یاد ببریم. باطنی اضافه کرد: ماندگاری چنین سرودهایی سبب شد مجموعه «مأوا» در دهه ۹۰ نماهنگ «سفیران عشق» را درباره مدافعان حرم بسازد که اگر صحنه ای که حاج صادق آهنگران ایستاده و ترجیع بند «ای لشگر صاحب زمان» را می خواند حذف نماییم، جان نماهنگ گرفته می گردد چونکه رونق نماهنگ هنوز به آن وجه نوستالژیک سرود است. نماهنگ «ارغوان» آقای عقابی هم از آن دسته آثاری است که به صورت خاص ماندگار است به صورتی که در مدرسه، مسجد و جاهای دیگر مشاهده می کنید که شعر «ارغوان» با آگاه «ز کودکی خادم این تبار محترمم» را زمزمه می کنند. به اعتقاد من این گونه محصولات اتفاق مبارکی است که در دهه ۹۰ وقتی یکسری آرمان ها در حال به محاق رفتن است سبب احیای آنها می گردد. من خدا را شکرمی کنم که سرود دوباره در حال احیا شدن است و اگر مرکز «مأوا» بتواند این قدم را به خوبی بردارد، امسال اتفاق بزرگی خواهد افتاد. ادعای خواننده سلبریتی حرف خنده داری است مهدیار عقابی کارگردان نماهنگ «ارغوان» هم با اشاره به اهمیت مقوله سرود و ارتباط آن با تولید آثار تصویری توضیح داد: دلیل علاقه بیشتر بنده به کار کردن در حوزه سرود تا تک خوان بودن این است که بخش هایی از حرف هایی که می خواهیم بزنیم برای یک خواننده کم است. وقتی تعداد خواننده ها زیاد شوند دیگر مهم نیست چه کسی حرف می زند بلکه مهم این است که چه می گویند و به نظر بنده تاکید مقام معظم رهبری بر لزوم پرداختن به سرود از این منظر است. وی ادامه داد: آن خواننده سلبریتی که می گوید جمله «مسیرم از حلب است قدس را هدف دارم» در نماهنگ «ارغوان» حرف خنده داری است، به این دلیل این حرف را می زند که تاکنون لباس نظامی نپوشیده است. وقتی این محتوا از زبان یک گروه نوجوان خوانده می شود، مساله باورپذیر است چونکه بطور قطع این شرایط مهیاست که یکی از این ۳۰ نفر مسیرش از حلب باشد و قدس را هدف دارد. من بر این باورم نماهنگ «ارغوان» هنوز مستعد ادامه پیدا کردن است یعنی هنوز بازخوردهایی دارد که دوست دارم آنها را کشف کنم و این یکی از ارزش هایی است که می توانیم در نوع ارتباط سرود با نماهنگ به آن اشاره نماییم.
وقتی برخی ها کارگردانی ساده را ترجیح می دهند! امین باطنی هم در تایید صحبت های عقابی اظهار داشت: در هنر و فلسفه بحث هایی مانند فرم و محتوا مطرح می شود، اما من بر این باورم فرم سرود، محتوای خودش را به دنبال می آورد. به صورت مثال در نماهنگ «خیرالاحباب» تک خوان نمی تواند محتوای این نماهنگ را بخواند. چرا؟ چون قالب سرود انتخاب شده و محتوایی به دنبال خودش می آورد که آن محتوا خیلی به آرمان های ما نزدیک است. از منظر دیگر برای ما هم جالب است که وقتی از سرود صحبت می شود، آن را به کارگردان نماهنگ هایشان می شناسیم که این پیوند قالب و فرم نماهنگ را نشان داده است. مهدیار عقابی هم اظهار داشت: به اعتقاد من این مسایلی که آقای باطنی به آن اشاره نمود در کارگردانی هم اثرگذار است یعنی وقتی بخواهیم یک سرود را در قالب نماهنگ کارگردانی نماییم بطور قطع با میزانسن های پیچیده تری در ارتباط خواهیم بود. «مأوا» و چیدن چند میوه دلخواه از یک درخت سهیل سرافرازی خواننده، آهنگساز و یکی از کارشناسان بخش موسیقی مرکز «مأوا» درباره همکاری با برخی ترانه سرایان و خوانندگان به تشریح اندیشه ها و آرای خود پیرامون وجوه تاریخی سرود و نقش آن در بزنگاه های اجتماعی پرداخت. وی در این باره اظهار داشت: از دید من، هنر یک درخت است که شاخ و برگ و میوه داده است. حال انتخاب مرکز «مأوا» این است آن میوه ای را که دلش می خواهد بچیند. حتی امکان دارد این میوه به درد تهیه کننده نخورد ولی به صورت کلی باید گفت هنر مرزبندی ندارد.
موسیقی غربی را برتر از موسیقی ایرانی می دانیم این کارشناس موسیقی ضمن ارائه تاریخچه ای از سرود و تعاریف مختلف آن عنوان کرد: سرود به موسیقی «آوازی» می گویند نه موسیقی «سازی». سرود خویش را درگیر نوشتن ارکستر، ارکسترسازی، تنظیم، آرنژمان موسیقی غربی یا آرنژمان مونوتون موسیقی شرقی هم نمی نماید. تعریف سرود بر این نکته دلالت دارد «هر چیزی که ریتم و ملودی داشته و قابل خوانش باشد، ذات موسیقی آوازی است که می تواند منحصراً ریتم هم نداشته باشد و فقط متشکل از ملودی باشد». موسیقی آوازی خیلی ساده است یعنی همان چیزی که آقای عقابی گفت. شاید یک تصور از تماشاچیان در استادیوم داشته باشیم و وقتی هم تعداد آن افراد زیاد می شود، حس شکوه و عظمت به استادیوم می دهد. حالا فرض کنید در این فضا یک نفر شعار می دهد. بطور قطع صدایی از این شعار به گوش کسی نمی رسد. درحالی که اگر ریتم و ملودی شعار این یک نفر تبدیل به پنج نفر و حتی بیشتر شود، این قالب به جمع خوانی نزدیک می گردد. سرافرازی اضافه کرد: سرود و همخوانی یک عبارتِ متشکل از ملودی و ریتم است و هر سرودی برای فرهنگ خودش نوشته می گردد. همانطور که در زمان گذشته اصطلاح «انتقال فرهنگ» و «انتقال ملودی» در همه اقوام وجود داشته، الان هم همین طور است. در گذشته سربازان بابلی به ایران می آمدند و با خودشان یک همخوانی داشتند ولی این همخوانی مورد توجه مردم ایران نبوده چون از فرهنگ مردم ایران نبوده است. اگر نماهنگ «ارغوان» یک سرود به اصطلاح «هیت» باشد و خیلی مورد توجه قرار گیرد، یکی از دلایل آن چینش ملودی است که مربوط به موسیقی فولکلوریک ایران می گردد. این اصلی ترین اتفاق در حوزه ملودی است یعنی یک ملودی زمانی ماندگار می گردد که وابسته به فرهنگ باشد و نقطه نظرش از خود آن سرزمین بیاید. وی با انتقاد از شرایط موجود بعضی از ملودی ها و تنظیم ها اظهار داشت: متاسفانه یکی از اتفاقاتی که امروزه در حوزه تنظیم ها، ملودی ها و موسیقی افتاده، جدایی موسیقی از فرهنگ ایرانی است به صورتی که ما در حال وابسته شدن به موسیقی غربی، یونان و ترکیه هستیم، چونکه چینش این نوع موسیقی را غنی تر از موسیقی ایرانی می دانیم در حالیکه اگر یکبار به تاریخ برگردیم متوجه می شویم که تمام آن موسیقی ها از موسیقی ایرانی نشأت گرفته است. پس اگر ما باز به این شیوه نگاه برگردیم که مردم، فرهنگ بومی، حس نوستالژی و فولکلوریک خودش را می پسندد بطور قطع اتفاقات خوبی هم در حوزه سرود و هم در حوزه خلق دیگر وجوهات موسیقی پدید می آید. ادامه دارد…