گرو چه دارد که فردوسی عاشق آن است؟

آبنما کار: روستای گرو در فاصله کوتاهی از شهر کلات نادر در استان خراسان رضوی واقع شده است و نام این روستا در داستان های شاهنامه هم ذکر شده است.
گرو که از جانب کلاتی ها تخته گرو خوانده می شود، روستایی ناشناخته است و البته منطقه ناب برای اهل طبیعت به حساب می آید.
فردوسی در جریان لشکرکشی توس به توران و عبور از منطقه کلات، از محلی بنام گروگرد (گرو+گرد) یاد می کند. پسوند گرد در لغت به معنای قلعه است که به مرور زمان حذف شده، همینطور گیرو اسم پهلوانی بوده که در بزم بهرام گور از آن یاد شده است و بنابر قولی دیگر گرو شکل تغییر یافته کلمه ویرو، از نجبا دوران اشکانی و برادر ویس معروف در منظومه ویس و رامین است.
مردم گرو هم همانند خیلی از روستاهای دیگر به علت شرایط اقتصادی و امکانات کم مجبور به مهاجرت به شهر می شوند؛ گرچه گرو قابلیت های زیادی برای تولید شغل دارد که از مهمترین آن ها می توان به بخش گردشگری و تولید گیاهان دارویی اشاره نمود.
روزی که برای تهیه گزارش به گرو رفتیم همزمان با جشن فرهنگی از جانب اهالی روستا بود مردم این روستا تلاش می کردند تا به بهترین نحو این جشن فرهنگی را که با حضور مسئولان همراه بود برگزار کنند و مستحق دریافت امکاناتی جهت ارتقاء گردشگری روستا شوند.
از گرو تا رسیدن تخته فرود، محل برگزاری جشن که ریشه ای تاریخی در شاهنامه دارد، مسیری 25 دقیقه ای را پیمودیم، در این پیمایش دهیار روستا به معرفی گیاهان دارویی اطراف می پرداخت، به فرود رسیدیم اهالی مشغول برپایی سیاه چادر و آمادگی برای جشن بودند و برایمان از کاکوتی هایی که در روستا کشت می گردد چایی دم کردند.
قلعه فرود در نزدیکی روستای گرو قرار دارد که از آن در اشعار و داستان های شاهنامه یاد شده و در آن زمان سکنه داشته است که این مورد را حفاری های مجاز و گاها غیرمجاز در قلعه ثابت می کند.
از ارگ موجود در فرود بقایای معماری درهم ریخته ای برجای مانده که در بین آنها نشانه هایی از آب انبارهای اندود با ساروج و شالوده دیوارهای سنگی قابل تشخیص می باشد. سفال های پراکنده بر سطح این تپه به قبل از اسلام باز می گردد و مشابه سفال های دوران ساسانی است.
روستای گرو را با وجود دربرگرفتن زمین های زراعی گستره که به صورت دیم کشت می شوند، نمی توان دشت به شمار آورد، قرار گرفتن در نقطه ای مرتفع و احاطه داشتن به دره های دهچه و کلات سبب شده است که آب وهوای آن نسبت به سایر مناطق استان در زمستان، سردتر و در تابستان، نسبتا خنک و ملایم باشد، به گونه ای که نیاز به استفاده از وسایل سرمایشی در آن کمتر احساس می گردد. باید به این خصوصیت منحصر به فرد گرو اشاره نمود که بیشترین گیاهان دارویی کشور در منطقه کلات کشت و درصد فراوانی این گیاهان در روستای گرو بیشتر است.
علی قادری، کارشناس کشاورزی که اخیراً پژوهشی را درباره گیاهان دارویی این روستا انجام داده است، در گفت وگو با ایسنا اظهار نمود: مهمترین گیاه دارویی که در روستای گرو کشت می شود، گیاه دارویی بالنگو یا به اصطلاح محلی تخم شربتی است.
این کارشناس کشاورزی در ارتباط با پوشش گیاهی روستای گرو بیان کرد: کلات بیشترین گیاهان دارویی را دارد و اکثریت این گیاهان در روستای گرو کشت می گردد.
وی در مورد خصوصیت های دارویی این گیاه بیان کرد: بالنگو با عنایت به دارا بودن خصوصیت های دارویی و صنعتی و نقش آن در کشاورزی، گیاهی چند منظوره به شمار می رود؛ همینطور ایران یکی از مراکز اصلی تنوع ژنتیکی بالنگو بوده است و کشت آن قدمت زیادی دارد. گیاه بالنگو با این محیط سازگار و حاوی ژن های مطلوبی مانند تحمل به خشکی، شوری و مقاومت در برابر آفات و بیماری های داخل کشور است.
وی خاطرنشان کرد: مطالعه موردی گیاهان دارویی نشان داده است که گرو دارای ۲۶۱ گونه گیاهی است که از این تعداد بر مبنای منابع در دسترس ۳۵ گونه واجد خاصیت دارویی است و در میان گونه های گیاهی، تیره Lamiaceae (نعناع) و Asteraceae (کاسنی) بیشترین گونه را دارا هستند.
این کارشناس کشاورزی تصریح کرد: روستای گرو با وجود وسعت کم به علت اعمال مدیریت جلوگیری از چرای بی رویه، قرق طولانی مدت و شرایط خاص اکولوژیکی دارای غنای گونه ای بالایی است و می توان با جمع آوری بذرهای گیاهان دارویی منطقه و کشت آنها در مناطقی با شرایط اکولوژیکی مشابه به غنی سازی پوشش گیاهی تخریب شده کمک کرد.
داریوش سپاهی گرو، عضو شورای اسلامی روستای گرو به خبرنگار ایسنا اظهار داشت: برای رونق بخشیدن به گردشگری روستا جشنواره فرهنگی را برگزار کرده ایم تا هم بتوانیم سازمان میراث فرهنگی را متقاعد نماییم که امکان توسعه گردشگری در گرو وجود دارد و هم بتوانیم اهالی روستایمان را از این بیگانگی با توریست خارج نماییم.
وی با اشاره به اینکه اصالت مردم این روستا عرب خزایی و هم از طوایف مختلف است، اضافه کرد: جمعیت فعلی این روستا هزار و ۷۲۴ نفر است.
عضو شورای اسلامی روستا گرو در ارتباط با راهکارهایش برای جذب توریست تصریح کرد: در نظر داریم با رونق بوم گردی و برپایی سیاه چادر برای گردشگران به جذب گردشگر بپردازیم تا گردشگران به این منطقه ناشناخته و دارای طبیعت بکر سفر کنند و این منطقه را بیشتر بشناسند.
وی عنوان کرد: طرح هادی برای آسفالت جاده و خیابان کشی روستا در سال 81 شروع و اوج آن سال 86 بود که هم اکنون به علت کمبود اعتبار نیمه کاره مانده است و اگر بار دیگر به مرحله اجرا برسد بطور قطع در گردشگری روستا نقش مهمی ایفا خواهد نمود. از صنایع دستی این منطقه می توان به قالی، گلیم و پالاس اشاره کرد؛ همینطور محصولات کشاورزی این منطقه شامل کنجد، گندم و تخم شربتی می گردد.
وی بیان کرد: شغل اغلب مردم روستا در بهار و تابستان کشاورزی بوده و عده معدودی هم دامداری می کنند، اما اغلب افراد در گرو به علت پیدا کردن شغل بهتر و یا تحصیل به شهرهای اطراف روی می آورند.
این عضو شورای اسلامی روستا تصریح کرد: گردشگری و بسته بندی محصولات گیاهی روستا می تواند به افزایش اشتغال اهالی روستا را کمک نماید.
گزارش از محدثه علیمیرزایی، خبرنگار ایسنا